Współdzielenie i wymiana danych to jedna z głównych zalet sieci komputerowych. W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie sieć bez funkcji udostępnienia danych. Jedną z najprostszych metod jest wbudowane niemal w każdy system operacyjny „Udostępnianie plików”. Mechanizm działania jest bardzo prosty. Na jednym z komputerów podłączonych do sieci konfigurujemy udostępniony zasób (np. folder), nadając mu odpowiednie uprawniania dostępowe. W zależności od systemu operacyjnego, dodatkowym elementem konfiguracyjnym mogą być czynności związane z konfiguracją zapory sieciowej. Tego typu zadanie można wykonać w błyskawiczny sposób pomiędzy wieloma komputerami, bez konieczności kupowania dodatkowych urządzeń. Wystarczy kabel sieciowy lub połączenie bezprzewodowe Ad-hoc.
W sieci domowej mechanizm udostępniania plików wygląda bardzo prosto. Poniżej został zobrazowany na schemacie.
W systemach operacyjnych Windows 7 została wprowadzona nowa, łatwiejsza możliwość współdzielenia danych. Jest to funkcja Grupa domowa - to grupa komputerów w sieci lokalnej, które mogą współdzielić między sobą pliki, drukarki, multimedia. Konfiguracja Grupy domowej jest bardzo prosta. Należy uruchomić Panel Sterowania i wybrać aplet Grupa Domowa, a następnie kliknąć przycisk Utwórz grupę domową
Następnie określamy, które biblioteki będziemy współdzielić (wybór można zmienić później) oraz zapisać hasło dostępu do grupy domowej (można go później zmienić).
W systemach Windows 7 Starter i Windows 7 Home Basic nie ma możliwości tworzenia grupy domowej. W tych wersjach systemu można jedynie przyłączyć się do skonfigurowanej na innym komputerze grupy domowej.
Przyłączenie do grupy domowej można przeprowadzić także z poziomu apletu Grupa domowa. Po jego uruchomieniu klikamy na przycisk Przyłącz się teraz.
Możemy także udostępnić zasoby swojego komputera w analogiczny sposób, jak przy tworzeniu Grupy domowej na innym komputerze.
Wprowadzamy hasło do grupy domowej
W każdej chwili możemy zmienić rodzaj udostępnienia, dostęp do Grupy domowej, a także dodawać lub usuwać biblioteki. Grupa domowa jest idealnym i niezwykle prostym mechanizmem stworzenia sieci wymiany plików. To mechanizm niemal automatyczny i pozwalający na swobodny dostęp do danych bez konieczności znajomości bardziej zaawansowanych ustawień systemu operacyjnego. Wadą rozwiązania jest ograniczenie co do systemów operacyjnych. Grupa domowa pracuje tylko na komputerach z zainstalowanym systemem Windows 7.
Czy jest lepsze rozwiązanie?
Nieco lepszym i wygodniejszym, a także bardziej uniwersalnym rozwiązaniem udostępniania plików i zasobów dyskowych jest zastosowanie w sieci lokalnej serwera NAS. Obecnie serwery NAS (Network Attached Storage) to nie tylko drogie urządzenia przeznaczone do zastosowań korporacyjnych i biznesowych. Za kilkaset złotych możemy kupić nowoczesny i wydajny serwer do użytku domowego, który może mieć kilka cech i elementów drogiego profesjonalnego urządzenia (np. RAID, czy też wymiana dysków hot-swap).
Tego typu serwery nie tylko umożliwiają dostęp do danych z każdego urządzenia sieciowego (zazwyczaj obsługują kilka popularnych protokołów sieciowych), ale niejednokrotnie wyposażone są w dodatkowe usługi. Z ciekawszych opcji warto wymienić serwer multimediów, opcję kopii zapasowej na zewnętrzny dysk USB, możliwość skonfigurowania RAID (serwery wielodyskowe), czy też obsługę serwera druku lub stacji pobierającej dane z internetu oraz wsparcie dla innych protokołów sieciowych (NFS, FTP, Bonjour).
Z ciekawszych rozwiązań sprzętowych warto wspomnieć o serwerze NAS Synology DS211j (serwer plików, serwer FTP, stacja pobierająca dane, serwer druku, serwer WWW, serwer mediów i iTunes). Nieco droższym serwerem jest model TS-219 PRO+ firmy QNAP. Ma podobne możliwości jak NAS Synology.
TP-Link TL-WR1043ND
Osoby, które nie potrzebują zaawansowanych urządzeń lub nie chcą udostępniać danych na komputerze, mogą stworzyć prosty system współdzielenia danych, wykorzystując router z wbudowanym portem USB. Tego typu urządzenia są powszechnie dostępne na rynku i pozwalają na szybkie stworzenie magazynu danych. Wystarczy do routera wyposażonego w port USB podłączyć dowolny dysk lub pamięć flash i aktywować funkcję udostępnienia w menu konfiguracyjnym routera. Dla przykładu, w routerze TP-Link TL-WR1043ND po podłączeniu do portu USB dysku 2,5 cala logujemy się do panelu administracyjnego, przechodzimy do zakładki USB Settings i konfigurujemy uprawnienia dostępu dla użytkowników i zasobów w zakładce Storage Sharing. Router ma także możliwość wymiany danych poprzez protokół FTP (również z możliwością dostępu z internetu).
Dostęp do danych w sieci lokalnej można uzyskać wpisując w menu Start - Uruchom adres IP routera, np. \\192.168.1.1. lub przez pasek Eksploratora Windows. Nie jest to zbyt wygodne, dlatego warto zmapować sobie zasób na stałe.
Nieco inaczej podłącza się dyski i napędy w routerze D-Link DIR-655. W tym urządzeniu do zarządzania portem USB służy narzędzie D-Link SharePort Network USB Utility. Po podłączeniu dysku do urządzenia pojawi się ono w aplikacji. Klikamy Połącz. Dysk powinien zostać podłączony do komputera i być widoczny jak normalny dysk twardy lub dysk USB.
Ciekawym rozwiązaniem pozwalającym na wymianę danych oraz współdzielenie urządzeń USB w sieci są propozycje firmy Belkin i TRENDnet. Są to tzw. sieciowe huby USB. To urządzenia mające port Ethernet oraz 4-5 portów USB 2.0. Dodatkowe oprogramowanie zarządzające pozwala współdzielić kilka urządzeń w domowej sieci komputerowej. Belkin Network USB Hub F5L009 ma 5 portów USB i współpracuje z systemami Windows i Mac OS. Model TRENDnet TU2-NU4 to skromne 4 porty USB 2.0 i współpraca z systemami Windows. Niestety oba modele mają porty Ethernet o prędkości 10/100 Mbps, co przy dość intensywnym wykorzystaniu urządzenia i obciążeniu portów może być niewystarczające.
 | SymNAS |
Warto jeszcze wspomnieć o podręcznych urządzeniach mobilnych. Zarówno smartfony, jak i tablety, a nawet zwykłe telefony komórkowe całkiem sprawnie radzą sobie jako podręczne serwery danych. Jak to możliwe? Wszystko za sprawą dodatkowych aplikacji wspomagających współdzielenie danych. W przypadku telefonów z Symbianem lub UIQ do dyspozycji mamy prostą, lecz pożyteczną aplikację SymNAS. To program, który umożliwia, m.in.
- udostępnianie plików z telefonu
- telefon jest widoczny w sieci Microsoft jak klasyczny komputer
- łączenie i wymiana danych może odbywać się przez WiFi, GPRS, 3G czy Bluetooth
- działa uwierzytelnianie za pomocą kont systemowych Windows
- dostępna polska wersja językowa
- możliwość mapowania udostępnionych zasobów telefonu jako dysk sieciowy w komputerze i vice versa
| ezShare |
Dla systemów iOS ciekawym klientem jest ezShare Files, obsługującym udostępnienia w systemach Windows, Mac OS czy Linux. Narzędzie wspiera także MobileMe, iDisk, S3 oraz Google Docs. Bez problemu komunikuje się z serwerami NAS oraz protokołami FTP, NFS, AFP, SMB, czy WebDAV. Z kolei dostęp do plików zgromadzonych na urządzeniach iOS możliwy jest poprzez funkcję serwera WWW.
| WebSharing |
Podobną funkcjonalność serwera WWW ma aplikacja WebSharing przeznaczona dla systemów Android. Program umożliwia uruchomienie prostego serwera WWW na smartfonie lub tablecie. Dodatkowo mamy możliwość określenia dostępu do danych na poziomie gościa i właściciela. Przeglądanie danych oraz ich wysyłanie i odbieranie odbywa się przez przeglądarkę internetową, np. na komputerze lub drugim smartfonie. Dzięki temu mamy szybki dostęp do plików i nie musimy podłączać urządzenia kablem USB.
| SharesFinder |
Aplikacją dla Androida, która pomoże w znalezieniu udostępnionych zasobów jest SharesFinder. Po podłączeniu do sieci bezprzewodowej uruchamiamy aplikację i naciskamy Scan. Po kilkunastu sekundach otrzymamy pełną informację na temat urządzeń podłączonych do sieci oraz ich udostępnionych zasobów. Jest to bardzo wygodne w przypadku gdy w sieci lokalnej znajdują się urządzenia, co do których nie jesteśmy pewni, czy udostępniają dane poprzez SMB.
| AndSMB | |
| ES File Explorer |
Oczywiście możemy nie tylko przeglądać pliki z telefonu, ale także przy pomocy smartfona przeglądać dane zgromadzone na serwerach. Do tego celu służy m.in. aplikacja AndSMB, ES File explorer, czy też Menadżer Plików. Ta ostatnia aplikacja pozwala także na skanowanie otoczenia sieciowego i automatyczne wyświetlanie udostępnionych zasobów.
