be quiet! Dark Power 13 850 W – idealny zasilacz pod GeForce RTX 4000?

Artykuł powstał we współpracy z firmą be quiet!, która dostarczyła zasilacz do testów.

Jakiś czas temu mieliśmy okazję przetestować zasilacz be quiet! Dark Power 12 750 W i zdecydowanie był to jeden z najlepszych modeli, jakie przeszły przez nasze ręce – sprzęt zaskoczył nas świetną jakością wykonania, bogatym okablowaniem i długą gwarancją. Niestety, trzeba też było liczyć się z bardzo wysoką ceną.

Producent nie zamierza na tym poprzestawać i niedawno wydał ulepszone modele z serii Dark Power 13. Sprzęt jest adresowany do wymagających użytkowników, którzy składają nowoczesny komputer z kartami GeForce RTX 4000 (np. RTX 4090 czy RTX 4080). Czy nowa seria powtórzy sukces poprzedników? Postanowiliśmy to sprawdzić.

Porównanie zasilaczy be quiet! Dark Power 12 i Dark Power 13

Zasilacze Dark Power 13 docelowo mają zastąpić modele Dark Power 12 – producent przygotował takie same warianty jednostek: 750 W, 850 W i 1000 W. Czym się różnią stare i nowe modele?

Można powiedzieć, że nowa seria to tylko odświeżenie sprawdzonej konstrukcji. W nowszej serii przewidziano wtyczkę 16-pin (12VHPWR), która pozwala bezpośrednio podłączyć karty graficzne z serii GeForce RTX 4000 (niestety kosztem mniejszej liczby zwykłych wtyczek PCIe 6+2- pin). Producent deklaruje też pełną zgodność ze standardami ATX 3.0 i PCIe 5.0

be quiet! Dark Power 13 850 W - wygląd i okablowanie

Tym razem w nasze ręce wpadł model be quiet! Dark Power 13 o mocy 850 W – mocniejsza wersja, która pozwoli zasilić już bardzo wydajny zestaw do grania lub pracy.

Zasilacz został utrzymany w stosnowanej stylistyce. Uwagę zwraca prostokątna osłona wentylatora

Model Dark Power 13 na pierwszy rzut oka wygląda dokładnie tak samo, jak model Dark Power 12. Producent postawił na ciemną, stonowaną stylistykę, która powinna wpaść w oko entuzjastom… oczywiście na początku, bo zasilacz i tak jest montowany w obudowie i w większości przypadków nie będzie na widoku.

Dużo ważniejsza jest wielkość zasilacza. Model Dark Power 13 850 W jest trochę dłuższy od standardowych jednostek – całość ma 175 mm, a do tego trzeba doliczyć trochę miejsca na podłączenie wtyczek z okablowaniem. Warto o tym pamiętać, bo w mniejszych obudowach może być problem ze zmieszczeniem sprzętu.

Kabelki zapakowano w osobnym pudełku

W zestawie znajdziemy przewód zasilający oraz modularne wiązki do zasilania podzespołów

Podobnie jak w poprzedniej serii, producent zastosował w pełni modularne okablowanie. W praktyce oznacza to, że do zasilacza można podłączyć tylko te wiązki, które są niezbędne do działania danej konfiguracja – pozwoli to uprościć proces składania komputera i poprawi wentylację wewnątrz obudowy.

Do dyspozycji oddano następujące wiązki:

Liczba kabelków jest odpowiednia do mocy zasilacza. Uwagę zwraca nowa wtyczka 16-pin 12VHPWR (o obciążalności 600W), która pozwala bezpośrednio podłączyć karty graficzne GeForce RTX 4000. Takie rozwiązanie pozwoli uniknąć stosowana przejściówki, a przy okazji poprawi estetykę komputera. Oczywiście dostępne są też standardowe wtyczki PCIe 6+2 pin do podłączenia kart ze starszym typem zasilania - tyle, że producent udostępnił tutaj tylko cztery takie wtyczki, więc w niektórych konfiguracjach może ich zabraknąć.

Zastosowanie bezpośredniej wtyczki PCIe 5.0 12VHPWR pozwoli uprościć składanie komputera i aranżację okablowania

Na bocznej ściance umieszczono gniazda do wpiecia wiązek zasilających. Jest również specjalne złącze PCIe 5.0 do wpięcia kabelka 12VHPWR

Na pochwałę zasługuje też jakość wykonania okablowania. Wszystkie wiązki są odpowiednio długie, by podpiąć sprzęt nawet w większych obudowach typu Full Tower. Producent zastosował czarne, grube przewody z gęstym, nylonowym oplotem. Jest dobrze, ale trochę szkoda, że nie znajdziemy tutaj płaskich taśmowych wiązek, które naszym zdaniem lepiej prezentują się w obudowie.

be quiet! Dark Power 13 850 W - moc i sprawność energetyczna

Nasz model Dark Power 13 oferuje obciążalność 850 W z czego prawie cała moc (840 W) przypada na linie 12 V. Nie ma tutaj pomyłki i rzeczywiście chodzi o liczbę mnogą - producent przewidział cztery linie 12 V, z których każda została przydzielona do innych podzespołów:

• Linia 12V_1 (30A) – ATX12V 24-pin, SATA, MOLEX
• Linia 12V_2 (30A – 2x EPS12V 8-pin
• Linia 12V_3 i 12V_4 (35A/35A) – PCIe 6+2 pin, 12VHPWR

W razie potrzeby można jednak zastosować specjalną zworkę OCK (Overclocking Key), która pozwala połączyć cztery słabsze linie w jedną mocną szynę – w takim trybie nie ryzykujemy przeciążenia jednostki np. przy overclockingu sprzętu. W zestawie znajdziemy małą zworkę wpinaną bezpośrednio do złącza na zasilaczu oraz przełącznik montowany w miejscu śledzia karty rozszerzeń (daje on łatwiejszy dostęp do przełączania między trybami).

W zestawie znajdziemy zewnętrzny przełącznik Overclocking Key, który pozwala przełączać się między czterema liniami 12V a jedną mocną linią

Przy okazji warto wspomnieć, że modele Dark Power 13 są już zgodne ze standardem ATX 3.0, który został przystosowany do nowszych komputerów. Norma zakłada, że zasilacz poradzi sobie z nagłymi skokami obciążenia na linii 12 V (jednostka ma wytrzymać nawet 2-krotne przeciążenie na linii 12V w czasie do 180 μs).

Jednym z głównych atutów modeli Dark Power 12 i 13 jest wysoka sprawność energetyczna, którą potwierdzono certyfikatem 80 PLUS Titanium (najwyższym w normie 80 PLUS). Warto jednak zwrócić uwagę na dokładniejsze dane z wewnętrznych testów producenta (dla napięcia zasilającego 230 V  - takiego, które obowiązuje m.in. w Polsce).

Widać, że przy bardzo niskim obciążeniu sprawność energetyczna wynosi tylko 73,6%, ale przy wyższym efektywność mocno wzrasta i wynosi grubo ponad 90%. Pobór mocy w trybie czuwania ma utrzymywać się poniżej 0,1 W. W testach sprawdzimy, jak wysoka sprawność energetyczna przekłada się na pobór energii elektrycznej całego komputera.

be quiet! Dark Power 13 850W został zapakowany w spore pudło - w środku znajdziemy pudełko z wiązkami, przewód zasilający, przełącznik Overclocking Key, opaski na rzep i instrukcję obsługi

Budowa zasilacza be quiet! Dark Power 13 850 W

Tutaj zaskoczenia nie będzie, bo modele Dark Power 13 bazują na tej samej konstrukcji, która była stosowana w modelach Dark Power 12. Producent postawił na porządną platformę opracowaną przez firmę FSP.

Do chłodzenia elektroniki wykorzystano 135-milimetrowy wentylator be quiet! Silent Wings (BQ SIW3-13525-HF) z 6-polowym silnikiem i dynamicznym łożyskiem olejowym (FDB). Podobnie jak w poprzedniej serii, producent zastosował bezramkowy model, który został zamontowany w specjalnym lejku – takie rozwiązanie ma zwiększyć przepływ powietrza, jednocześnie redukując niepożądane turbulencje.

Wprawdzie zastosowany wentylator nie oferuje trybu półpasywnego, jednak absolutnie nie ma się tutaj do czego przyczepić. Do 50% obciążenia zasilacza, wentylator pracuje przy niskiej prędkości obrotowej. Przy wyższym obciążeniu obroty są stopniowo zwiększane, ale ciągle możemy mówić o bardzo wysokiej kulturze pracy.

Jakość wykonania zasilacza stoi na bardzo wysokim poziomie – od razu widać, że mamy do czynienia ze sprzętem z górnej półki, która ma zapewnić bardzo dobre parametry pracy.

Dark Power 13 850 W bazuje na topologii pełnego mostu z układem rezonansowym LLC i synchronicznym prostownikiem. Uwagę zwraca sekcja aktywnego prostowania, gdzie tradycyjny mostek prostowniczy zastąpiono czterema tranzystorami, co powinno przełożyć się na wyższą efektywność energetyczną.

Po stronie wtórnej zlokalizowano przetwornicę DC-DC – tranzystory odpowiedzialne za linie 3,3 V i 5 V umieszczono na pionowej płytce drukowanej, natomiast układy odpowiedzialne za linie 12 V przeniesiono na rewers głównego laminatu (odprowadzanie ciepła z tranzystorów wspomaga termopad i dwa małe radiatory).

Główne kondensatory elektrolityczne to modele Nippon Chemi-Con, certyfikowane do pracy w temperaturze 105° C - jeden z serii KMZ (470uF/420V) i jeden z serii KMR (330uF/420V). Po stronie wtórnej zlokalizowano kondensatory elektrolityczne Nippon Chemi-Con z serii KZE i KZN oraz kilka modeli Rubycon (serie YXF, ZL i ZLH).

W nowej serii Dark Power 13 zmodyfikowano panel do wpięcia modularnego okablowania – płytka drukowana została przylutowana do głównego laminatu, a przy gniazdach umieszczono dodatkowe kondensatory filtrujące napięcia.

Nad bezpieczeństwem zasilacza czuwa komplet zabezpieczeń: OTP (zabezpieczenie temperaturowe), OCP (zabezpieczenie nadmiarowo-prądowe), OPP (zabezpieczenie przeciążeniowe), SCP (zabezpieczenie zwarciowe), OVP (zabezpieczenie nadmiarowo-napięciowe), UVP (zbezpieczenie niedomiarowo-napięciowe) i SIP (zabezpieczenie przed prądami udarowymi).

Testy zasilacza be quiet! Dark Power 13 850 W

Testy zasilacza przeprowadziliśmy już na nowej, bardziej wymagającej platformie, która może być przykładem bardzo wydajnego komputera do gier lub stacji roboczej. Konfiguracja wykorzystuje już potencjał najnowszych zasilaczy z wtyczką PCIe 5.0 (12VHPWR).

Dodatkowo wykorzystaliśmy następującą aparaturę pomiarową:

• Multimetr: Kewtech KT115 (dokładność ±0,6%+4c)
• Watomierz: Voltcraft Energy Logger 4000F (dokładność ±1%+1c)

Pobór mocy

Pobór energii elektrycznej sprawdziliśmy dla trzech popularnych scenariuszy:

• spoczynek - komputer w stanie spoczynku, brak obciążenia procesora i kart graficznych
• normalne obciążenie w grze - obciążenia procesora i karty graficznej w teście 3DMark Speedway
• mocne obciążenie - obciążenie procesora i karty graficznej (z limitem zwiększonym do 133%) za pomocą syntetycznego testu OCCT

Podczas testów nie wyłączaliśmy mechanizmów oszczędzania energii, a zanotowane wartości są maksymalnymi zmierzonymi przez watomierz (pomijając ich chwilowe skoki). Im niższe wartości tym wyższa efektywność energetyczną zasilacza. Wyniki porównaliśmy do poprzedniego modelu Dark Power 12 750W (w kolejnych testach baza wyników będzie poszerzana).

Pobór mocy: Spoczynek
[W] mniej = lepiej

be quiet! Dark Power 13 850W (80 PLUS Titanium)	64
be quiet! Dark Power 12 750W (80 PLUS Titanium)	65

Pobór mocy: Obciążenie w grze z RT
[W] mniej = lepiej

be quiet! Dark Power 13 850W (80 PLUS Titanium)	522
be quiet! Dark Power 12 750W (80 PLUS Titanium)	530

Pobór mocy: Mocne obciążenie
[W] mniej = lepiej

be quiet! Dark Power 13 850W (80 PLUS Titanium)	898
be quiet! Dark Power 12 750W (80 PLUS Titanium)	906

Nowy model be quiet! Dark Power 13 850W wypada ciut lepiej od wcześniejszego modelu be quiet! Dark Power 12 750W. Różnica najpewniej wynika z większej mocy zasilacza - w trybach z mocniejszym obciążeniem, jednostka oferuje wyższą sprawność energetyczną.

Testy napięć

Pomiary napięć wyjściowych przeprowadziliśmy we wszystkich trzech trybach obciążenia. Odnotowane wartości pozwoliły nam skontrolować zgodność wartości z normą ATX oraz przyjrzeć się regulacji napięć (warto tutaj wspomnieć, że norma ATX 3.0 wprowadza trochę inne dopuszczalne normy niż ATX 2.xx).

Norma ATX 3.0 zakłada 5% tolerancję napięć 3,3 V i 5 V, ale w przypadku linii 12 V jest to już -7/+5% (a w przypadku przewodów PCI-E/12VHPWR do -8%). Dla mniej ważnych linii -5, 5Vsb i -12  jest to już 10%. Każdy zasilacz mieszczący się w wyznaczonych granicach bez problemu może pracować w komputerze, niemniej jednak parametry bliższe ideałowi dobrze świadczą o danej jednostce i jakości zastosowanych w niej komponentów.

Napięcia na wszystkich liniach bez problemu mieszczą się w normie ATX 3.0. Warto również pochwalić dobrą regulację napięć - w przypadku linii 12 V jest to 1,4%, natomiast w przypadku 3,3 V i 5 V wynosi ona poniżej 1%.

Dark Power 13 - rewolucji nie ma, ale to wyczekiwana ewolucja

be quiet! ponownie zaskakuje. Zasilacz Dark Power 13 wprawdzie nie jest rewolucją, ale na pewno można go nazwać udaną ewolucją wcześniejszej konstrukcji Dark Power 12 – zgodną z najnowszymi standardami ATX 3.0 i PCIe 5.0. Sprzęt powinien zainteresować wymagających klientów, którzy składają nowoczesny komputer z kartami GeForce RTX 4000.

Przetestowany przez nas model Dark Power 13 850 W wyróżnia się świetną jakością wykonania. Producent przewidział długie, modularne okablowanie, które zostało przystosowane do nowoczesnych konfiguracji z kartami GeForce RTX 4000 (do dyspozycji oddano wtyczkę PCIe 5.0 12VHPRW, która pozwala na wygodniejsze podłączenie zasilania). Osoby ze starszymi kartami muszą jednak pamiętać, że zasilacz oferuje tylko cztery standardowe wtyczki PCIe 6+2 pin.

W środku zastosowano tę samą platformę, która pojawiła się w serii Dark Power 12. Nie było zmieniania sprawdzonej konstrukcji. Możemy liczyć na bardzo wysoką sprawność energetyczną (a przez to też niższy pobór mocy), ale też stabilne napięcia wyjściowe. Co prawda zastosowany wentylator nie oferuje półpasywnego trybu pracy, ale i tak cechuje się on bardzo wysoką kulturą pracy. Wysoką jakość sprzętu potwierdza długa, 10-letnia gwarancja producenta.

Model o mocy 850 W poradził sobie z naszą platformą testową z procesorem Core i9-12900K i kartą graficzną GeForce RTX 4090. Taką klasę zasilacza polecamy jednak do trochę słabszych konfiguracji - maksymalnie z GeForce RTX 4080 (do GeForce RTX 4090 warto wybrać już wyższy model o mocy 1000 W).

Warto jednak mieć na uwadze, że zasilacz Dark Power 13 850 W to propozycja dla wąskiego grona odbiorców i mogą sobie na niego pozwolić najbardziej majętni klienci – w polskich sklepach przyjdzie nam za niego zapłacić około 1200 złotych. To podobna cena do wcześniejszego modelu Dark Power 12 850 W czy innych modeli z „tytanową” sprawnością. Dużo taniej znajdziemy jednak modele o niższej, sprawności energetycznej i takie konstrukcje mogą być bardziej opłacalną propozycją.

Artykuł powstał we współpracy z firmą be quiet!, która dostarczyła zasilacz do testów.