Sapphire HD 5550 GDDR5 – piątkowa karta graficzna?

AMD/ATi Radeon HD 5550 ma już swoje parę miesięcy i należy ona raczej do segmentu Low-end i każdy bardziej znający się na komputerach człowiek, nie poleciłby jej do grania. Co prawda w rodzinie jest jeszcze jeden słabszy model, ale bazują i tak na tym samym – najsłabszym - chipie Redwood. Trochę ponad miesiąc temu świat obiegły informację o tym, że producenci kart z serii HD 55x0 wprowadzą do sprzedaży wersję z szybszymi pamięciami GDDR5. Oczywiście takie rozwiązanie wpłynęło pozytywnie na wydajność karty, o czym mogliśmy się przekonać choćby w Radonie HD 4850, czy GT 240, gdzie do wyboru mamy wersję z pamięciami GDDR3 i GDDR5.

Firma Sapphire jest znana ze swojej konserwatywności – produkuje wyłącznie karty graficzne oparte o chip od AMD/ATI, a co ważne nie traci przy tym na renomie. Dodatkowo może się pochwalić produktami z serii VaporX lub Toxic, które oferują najwyższą jakość - dla wielu karty z tych serii to marzenie

Jak wypadła odświeżona wersja Radona HD 5550 od Sapphire? Czy karta umożliwia płynną rozgrywkę w grach? Jaka ukryta moc drzemie w tej karcie? Dla kogo jest wręcz idealna? Na te oraz inne pytania odpowiem w tej recenzji - zapraszam do recenzji Sapphire Radon HD 5550!

Wygląd

Karta graficzna jest zapakowana w pudełko z połyskliwego kartonu, na którym producent umieścił najbardziej potrzebne informacje – mowa tu i między innymi zastosowanej pamięci, wsparciu dla poszczególnych technologii, wykorzystaniu specjalnego chłodzenia (o którym trochę później), jak również podkręceniu karty przez producenta. Brakuje tylko (w moich odczuciach) informacji o zastosowanej szynie pamięci – 128 bit.

Z tyłu pudełka możemy przeczytać opis karty Radeon HD 5550 (która według producenta należy do segmentu mainstream) oraz krótkie opisy zastosowanych technologii.

Od razu rzucają się w oczy loga nagród, które jednak nie dostał sam Radeon HD 5550, a Sapphire za wszystkie swoje produkty od 2002 roku (oczywiście jest ich tylko mała część – pełną listę możecie obejrzeć tutaj).  

Po otwarciu pudełka ukazuje nam się coś w rodzaju wytłoczki na jajka z makulatury – trzeba przyznać, ze trend ekologiczny w dziedzinie komputerów odciska coraz większe piętno. Wewnątrz niej znajdziemy wielojęzyczną instrukcję (bez polskiego języka), płytę CD z oprogramowaniem, małą naklejkę na obudowę z logo Sapphire oraz kartę zapakowaną w worek bąbelkowy.

Niestety producent nie dołączył do zestawu przejściówki DVI → D-SUB, która użytkownikom starszych monitorów może być na wagę złota.

Na pierwszy rzut oka, widzimy popularny, autorski system chłodzenia od Arctic Cooling. W skład niego wchodzi 70 mm wentylator zamontowany na aluminiowym radiatorze. Owy wentylator jest podłączony do karty za pomocą wtyczki 2 pinowej, co umożliwia kontrolę obrotów wentylatora, ale niestety nie możliwe jest odczytanie jego obrotów, gdyż wymagany jest wtedy dodatkowy przewód. Miejscami na niebieskim laminacie widać puste miejsca na elementy elektroniczne, których producent nie zastosował – nie ma to wpływu na wydajność, czy stabilność. Być może wynika to z fakty wykorzystania danej płytki w innych produktach.

Po dłuższych oględzinach okazuje się, że karta niestety nie może działać w trybie CrossFire (ze względu na brak odpowiedniego złącza na górze karty), a producent zapewniał nas na pudełku, że jest inaczej.

Z tyłu karty widzimy śruby mocujące układ chłodzenia - nieobecny jest backplate znany z droższych modeli (w moim odczuciu podnosi on walory wizualne), ale na czymś producent musi zaoszczędzić, a w dodatku zastosowany układ chłodzenia nie wymaga takiego wzmocnienia.

Na śledziu mamy dostępny komplet wyjść video aby skorzystać z Eyefinety: DisplayPort oraz dwa dowolne wyjścia cyfrowe - w tym przypadku HDMI i DVI.

Konstrukcja jest dwuslotowa i w dodatku nie ma mowy tu o niskim profilu, więc potencjalne wykorzystanie karty w komputerze mediacenter jest utrudnione, choć możliwe.

Kości pamięci GDDR5 są cztery (każda po 128 MB) i pochodzą od Samsunga (mają oznaczenie to K4610325FE-HC05) - ich czas dostępu to 0,5ms. Niestety żadna z nich nie mają styczności z radiatorem – dwie z nich (z przodu kart) są ewidentnie pozbawione kontaktu z nim, a pozostałe dwie dzieli około 1 mm przerwy.

Montaż

Montaż karty do obudowy jest bezproblemowy, za sprawą jej długości – mierzy zaledwie 17 cm, więc powinna „wejść” do nawet najciaśniejszej obudowy. Co ciekawe karta idealnie się spasowała kolorystycznie z moją płytą główną.

Testy

Platforma testowa:

• Procesor: AMD Athlon II X2 240 @ 3,5 GHz
• Płyta główna: ASRocka A785GXH/128M
• Pamięć RAM: G.Skill PI 2x 1 GB 1000 MHz CL5
• Dysk twardy: WD WD3200AAKS 320 GB
• Zasilacz: OCZ MODXSTREAM PRO 500 W
   
• System operacyjny: Windows 7
• Sterowniki karty graficznej: ATI Catalyst 10.7

Radona HD 5550 porównam do mojej obecnej karty graficznej – zintegrowanego Radona HD 4200, wyposażonego w 128 MB pamięci Sideport oraz 512 MB pamięci dodatkowej zaczerpniętej z pamięci RAM.

Radeon HD 4200

Radeon HD 5550

Porównując dane techniczne widzimy, że HD 4200 odstaje od HD 5550 we wszystkich kategoriach – jest on „na papierku” słabszy od 4 razy (w ROP'ach) do nawet 20 razy jeżeli chodzi o ilość Shaderów. Patrząc na szynę pamięci zintegrowanego Radeona widzimy, że jest bardzo wąska – 32 bity skutecznie „blokuje” jego osiągi.

Podkręcanie

Do podkręcania karty użyłem MSI Afterburner'a (opartego o legendarny program RivaTuner) oraz ATI Overburner, który się znajduje w sterownikach ATI Catalyst.

Na samym początku chciałbym zaznaczyć, że karta jest fabrycznie podkręcona z 550 MHz do 650 MHz na GPU, ale to oczywiście nie szczyt możliwości.

Z referencyjnego taktowania 650 MHz GPU oraz 1000 MHz (4000 MHz efektywnie) pamięci, udało mi się podnieść taktowania do w pełni stabilnych 850 MHz na GPU (względem referencyjnego o 30%) oraz 1050 MHz na pamięciach - 4200 MHz efektywnie (względem referencyjnego o 5%). Niestety było to maksimum, które oferowały programy (MSI Afterburner mógł podkręcić rdzeń do 845 MHz, a dodatkowe 5 MHz „wycisnąłem” z ATI Overdrive) – nie próbowałem bawić się w jakiekolwiek modyfikację BIOSu, ze względu na możliwość uszkodzenia karty.

Radeona HD 4200 w trybie OC podkręciłem do 850 MHz na rdzeniu, a taktowanie pamięci pozostało bez zmian (wyniosło 400 MHz), w porównaniu do 500 MHz na rdzeniu i 400 MHz w trybie referencyjnym.

Testy wydajności

Batman Arkham Asylum

Pierwszy test i pierwsza anomalia – po podkręceniu Radeona HD 5550 minimalna ilość fpsów... spadła. Niestety nie wiem czym to było spowodowane. Średnia liczba fpsów po podkręceniu wzrosła o zaledwie 1 klatkę (mniej niż 1%) w rozdzielczości 1024x768 oraz o 11 klatek na sekundę (10%) w rozdzielczości 1280x1024.

Widzimy, że karta zapewnia płynną rozgrywkę, co ma swoje podstawy w oferowanym jedynie trybie graficznym DirectX 9 oraz w bardzo dobrze zoptymalizowanym silniku Unreal Engine 3.

Radeon HD 4200 pozwala na rozrywkę poniżej granicy płynności, nawet w niższej rozdzielczości oraz po podkręceniu, a przy tym oferuje wydajność o około 4 - 5 razy mniejszą od „młodszego brata”.

Call od Duty Modern Warfare 2

W Call of Duty Modern Warfare 2 nie widzimy już tak interesującej anomalii jak poprzednio, ale zastanawiający jest brak wzrostu minimalnej liczby fgpsów po podkręceniu, w niższej rozdzielczości.

Po podkręceniu karta okazuje się wydajniejsza od 7 klatek na sekundę (7 %), do 15 klatek (17%) zależnie od rozdzielczości.

I także w tej grze karta zapewnia płynną rozgrywkę, ze względu na mało wymagając graficzny tryb DirectX 9 oraz poprawną optymalizację gry.

Na Radeonie HD 4200 w niższej rozdzielczości możemy sobie jako tako, mało komfortowo pograć. Zapewnia on w tej grze wydajność o 4 – 5 razy mniejszą niż HD 5550.

Call of Juarez

Nasza rodzima gra, a zarazem pierwsza w teście z trybem DirectX 10. Tu także podkręcenie HD 5550 daje marne wzrosty minimalnej liczby fpsów, ale za to wzrost średnich jest dosyć znaczny - 9 klatek (27%) w niższej rozdzielczości oraz 6 klatek (23%) w wyższej.

W tej grze poziom płynności na Radeonie HD 5550 jest nie za imponujący. Ma to swoją przyczynę w wymagającym trybie graficznym DirectX 10 oraz w marnej optymalizacji gry.

Na zintegrowanym Radeonie nie ma mowy o jakimkolwiek graniu w tym trybie graficznym – rozgrywka bardziej przypomina pokaz slajdów niż płynną animację. Jest on o około 5 – 6 razy wolniejszy od HD 5550.

Counter-Strike Source

W Couter Strike'u widzimy kolejne anomalie – po podkręceniu wydajność się praktycznie nie zmienia. Być może procesor dla tej gry okazuje się ograniczeniem.

Po podkręceniu karta praktycznie oferuje taką samą wydajność – jedynie minimalna liczba fpsów trochę wzrasta.

Radeon HD 5550 zapewnia komfortową rozgrywkę, ze względu na tryb graficzny DirectX 9 oraz bardzo dobrą optymalizacje silnika Source.

Na mniej wydajnym HD 4200 w „Countera” da się pograć, ale minimalna ilość klatek w wyższej rozdzielczości jest poniżej granicy płynności (szczególnie przed podkręceniem karty). Tu różnica między kartami nie jest aż tak znaczna – wynosi około 1,2 – 2 razy.

FEAR

FEAR – niegdyś „kosiarz” wydajnościowy komputerów, teraz „potulna owieczka”.

Po podkręceniu HD 5550 osiąga dodatkowe 23 klatki (15%) w niższej rozdzielczości oraz również 23 klatki (22%) w wyższej rozdzielczości. Minimalna liczba fpsów wzrasta proporcjonalnie do średniej – można powiedzieć, że tu „wszystko gra”.

W FEAR'a na Radeonie HD 5550 można grać na najwyższych detalach zachowując bardzo duży margines płynności. Ma to swoje przyczyny w trybie graficznym DirectX 9 oraz w dobrej optymalizacji gry.

Niestety HD 4200 jest za słaby na aż takie ustawienia graficzne gry (można powiedzieć, że FEAR dalej go „kosi”) - jest on słabszy od nowoczesnego Radeona o około 5 -6 razy.

Grand Theft Auto IV

GTA IV to w przeciwieństwie do FEAR'a obecny „kosiarz” komputerów (a w szczególności kart graficznych).

Tu zysk z podkręcenia karty jest raczej mierny – wynosi około 3 fpsy (8%) w obu rozdzielczościach.

Radeon HD 5550 pozwala na w miarę komfortową rozgrywkę w obu rozdzielczościach (trzeba przyznać, że takiej płynności się nie spodziewałem).

HD 4200 niestety nie pozwala na płynną grę – GTA IV wyraźnie go przerosło. Jest on 4 razy słabszy niż nowsza wersja Radeona.

Unreal Tournament 3

Unreal Tournament 3 to już druga kontynuacja tak wielkiego dzieła jakim był pierwszy Unreal Tournament. Niestety i tu obserwujemy anomalie – gra działa niewiele płynniej po przetaktowaniu karty graficznej. W dodatku przy zmianie rozdzielczości na niższą zysk fpsów jest bardzo nieznaczny – być może procesor okazuje się dla tej gry „wąskim gardłem”.

Po podkręceniu wzrost w wyższej rozdzielczości wynosi zaledwie 2 klatki (4%), a w niższej nie ma praktycznie różnicy.

Niemniej jednak karta zapewnia płynną rozgrywkę w najwyższych ustawieniach graficznych,

Zintegrowany Radeon raczej nie pozwala na komfortowe granie w tak wysokich detalach. W porównaniu do nowszej karty jest słabszy o 2 – 3,5 razy.

S. T. A. L. K. E. R. Call Of Pripyat

Stalker Call Of Pripyat (czy jak kto woli Zew Prypeci) to już 2 dodatek do pierwszego Stalkera, który obsługuje coraz nowsze API od Microsoftu – mowa tu oczywiście o DirectX.

Widzimy, że w Stalkerze dobrze wypadło podkręcanie układu graficznego – wzrost wynosi odpowiednio 5 fpsów (26%), 25 fpsów (40%), 18 fpsów (26%), 8 fpsów (20%) w niższej rozdzielczości oraz 11 fpsów (25%), 11 fpsów (25%), 11 fpsów (23%), 8 fpsów (20%) w wyższej rozdzielczości. Niestety minimalna liczba fpsów nie „podskoczyła” aż tak bardzo.

Na HD 5550 możemy sobie pograć w najnowszego Stalkera, ale raczej w mniejszej rozdzielczości – w większej, minimalna liczba fpsów okazuje się zbyta mała na komfortowe granie.

Można powiedzieć, że test na Radeonie HD 4200 na takich ustawieniach jest ciekawostką, bo liczba fpsów jest grubo poniżej granicy płynności, a przy tym jest mniej wydajny 5 – 7 razy.

Dodatkowo postanowiłem przeprowadzić testy w trybie DirectX 11, ale ze względów oczywistych tylko na Radeonie HD 5550.

Widzimy, że spadek fpsów jest nieznaczny w porównaniu do trybu DirectX 10, a zysk z podkręcania wynosi 22% - 30% przy niższej rozdzielczości oraz 25% - 48% przy wyższej. Niestety i tu minimalna liczba klatek nie podnosi się bardzo po podkręceniu.

Czy HD 5550 zapewnia komfortową rozgrywkę w Stalkerze w trybie DirectX 11? - raczej tak, ale na niższych detalach i w dodatku gra może czasami przyciąć.

3DMark 2006

Pierwszy z testów syntetycznych to legendarny 3DMark w prawie najnowszej odsłonie.

Widzimy, że wzrost wydajności po podkręceniu wynosi 18%, czyli średnio w porównaniu do poprzednich testów (gier).

Dla porównania HD 4200 jest o około 5 razy mniej wydajny w tym teście.

Heaven Benchmark v2.1

Drugi z testów syntetycznych, może ciut mniej znany od 3DMarka, ale zasłynął głównie z testu w trybie DirectX 11.

Na pierwszy rzut oka widzimy ogromną przewagę (około siedmiokrotną) Radeona HD 5550, który po podkręceni ustaje się szybszy o 28%.

Postanowiłem dodatkowo przeprowadzić testy w trybie DirectX 11 (tylko Radeona HD 5550). Po podkręceniu karta okazuje się szybsza o 26%.

Odtwarzanie FULL HD

Wiele osób stosuje karty z poziomu Low-end w komputerach typu Mediacenter do wspomagania odtwarzania filmów FULL HD. Widzimy, że na obydwóch kartach wspomaganie odtwarzania filmu w wysokiej jakości działa poprawnie – obciążenie procesora waha się w granicach 14% - 20%. Na zużycie pamięci nie należy zwracać uwagi, gdyż zależy to od zarezerwowanej ilości przez system w danej chwili pracy.

 Temperatura i głośność pracy

Temperaturę pracy Radeona HD 5550 mierzyłem poprzez program GPU-Z, a Radeona HD 4200 za pomocą termometru elektronicznego firmy TERDENS, o klasie dokładności ±2°C. Temperatura otoczenia wynosiła około 25°C. Obroty wentylatora HD 5550 były ustawione na AUTO. Na zintegrowanej karcie dodatkowo zamontowany było chłodzenie mojego autorstwa (tutaj recenzja).

Do obciążenia kart posłużył mi program Furmark.

Widzimy, że Radeon od Sapphire nie jest piekielnie gorącą konstrukcją, ale nie jest też za chłodny. Jego dosyć wysoka temperatura jest spowodowana ustawionymi niskimi obrotami wentylatora – zwiększały one się samoczynnie z początkowych 28% do 38% przy referencyjnym taktowaniu, czy nawet 40% przy podkręceniu karty. Niewątpliwie temperatury były by niższe, gdyby wentylator obracał się szybciej.

Niestety nie miałem jak zmierzyć natężenia hałasu jaki towarzyszy pracy nowego Radeona, ale dopiero przy ustawieniu ponad 50% szybkości wentylatora wyróżniała się on na tle coolera BOX od AMD. Przy niższych obrotach nie słychać było czy w ogóle pracuje :)

Podsumowanie

Po paru dniach pracy z Sapphire Radeon HD 5550 muszę powiedzieć, że karta zaskoczyła mnie w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Jej wydajność stoi na dosyć wysokim poziomie, jak na kartę z przedziału Low-end. Na samym początku obcowania z tą kartą pomyślałem sobie – kurcze, ta karta jest wystarczająca do zagrania w większość tytułów we w miarę wysokich detalach (przymierzam się od dłuższego czasu do zmiany mojego zintegrowanego Radeona na coś bardziej wydajnego). Zapewnia komfortową rozgrywkę w przeważającej większości tytułów na jakich przyszło mi testować grę. Na pochwałę zasługuje dosyć dobra wydajność w GTA IV – na średnich detalach i nie w za wysokiej rozdzielczości można śmiało sobie pograć w tą grę. Co ciekawe da się również pograć w najnowszego Stalkera w trybie DirectX 11, ale także na ciut niższych ustawieniach graficznych.

Nie spodobały mi się niedopatrzenia ze strony producenta. Na pudełku widnieje informacja o możliwości połączenia karty w CrossFire, ale niestety jest to niemożliwe. Również przydałaby się przejściówka DVI → D-SUB, której zabrakło w zestawie. Potencjalny klient, który posiada monitor pod te właśnie wyjście, musi zakupić za ją dodatkowe pieniądze... lub pożyczyć od znajomego (i tu podziękowania dla kuzyna, który niczego nieświadomy umożliwił mi testowanie karty ;) ). Być może, że tylko wersja którą dostałem do testów była wybrakowana, ale nie mogę wykluczyć tego typu niedopatrzeń w wersjach sklepowych.

Dla kogo karta jest odpowiednia? Dla każdego niezbyt wymagającego (i również niezbyt majętnego) gracza. Jednak cena którą trzeba zapłacić za kartę jest, można powiedzieć, ciut za wysoka – dopłacając „parę groszy” można zakupić używanego Radeona HD 4850, ale niestety bez obsługi DirectX 11. No cóż – jeżeli ktoś ma chrapkę na teselację i inne wodotryski DirectX'a 11 to chyba karta jest idealna (Radeon HD 5670 kosztuje ciut więcej).

Plusy:

• cicha
• w miarę wydajna
• podatna na overclocking

Minusy:

• niekompletne wyposażenie
• obsługa CrossFire

Ocena: Sapphire Radeon HD 5550 DDR5
Wydajność:	zadowalająca
Chłodzenie:	dobre
Możliwości OC:	dobre
Wyposażenie:	słabo
Ogólna ocena:
Cena (w dniu publikacji): ok. 270 zł - 300 zł

Za dostarczenie karty graficznej do testów dziękuje redakcji Benchmark.pl