PORADNIK: Jak zapewnić komputerowi optymalne warunki do pracy?

W tym poradniku, postaram się uświadomić Wam, co należy zrobić aby nasz komputer działał długie lata bez zgrzytów i wizyt w serwisie. Od razu wstawiam zmiankę o tym, że ten poradnik jest kierowany do mniej zaawansowanych użytkowników, ponieważ większość zaawansowanych benchmarkowców wie jak zadbać o swój sprzęt. Na początek zajmiemy się oczyszczaniem konkretnych miejsc w komputerze z kurzu i pyłu, następnie dowiemy się jak zmniejszyć zbyt wysokie temperatury które męczą nasze podzespoły, a na koniec przedstawie główne zasady, które pomogą nam utrzymać nasz komputer w co najmniej dobrym stanie. No to jedziemy!

Jeśli nie jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami obudowy z filtrami chroniącymi wnętrza obudowy przed kurzem i pyłem, musimy czasem zajrzeć do wnętrza naszej obudowy i przeczyścić konkretne podzespoły. W przeciwnym wypadku temperatury z jakimi będą pracować nasze komputery będą ciągle rosły, a co za tym idzie łatwo w takich waunkach narazić sprzęt na spalenie lub przegrzanie. Konserwacja naszego komputera, powinna być przeprowadzana co najmniej co pół roku. Jeśli zaś komputer znajduje się w miejscu, w którym jest pełno kurzu i pyłu, powinno się to robić co 3 - 4 miesiące. Warto poświęcić 20 minut na to, aby zapewnić naszej maszynie komfortowe warunki do pracy, oraz zwiększyć bezpieczeństwo z jaką będzie ona pracowała.

 Rzeczy które będą potrzebne do usunięcia kurzu z podzespołów komputera:

• Pędzelek
• lekko zwilżona szmatka                  
• sprężone powietrze ( nie wymagane)
• pałeczki higieniczne
• śrubokręt (do odkręcenia boku obudowy)
• pasta termopzewodząca
• odkurzacz

Jak się do tego zabrać?

Na początku wyłączamy komputer, odłączamy od niego wszystkie przewody, wyłączamy zasilacz przyciskiem który widnieje na jego tyle (w bardzo starych zasilaczach takiego przycisku nie ma). Dla pewności przyciskamy przycisk odpowiadający za włączenie komputera, aby rozładować resztę energii jaka została w komputerze. Następnie nie pozostaje nam nic innego, jak odkręcić śrubki i zabrać się do roboty.

OBUDOWA

Gdy zdejmiemy boczną osłonę obudowy, chytamy za odkurzacz, byle nie z włochatą końcówką, i zbieramy kurz z najłatwiej dostępnych miejsc. Jeśli zasilacz jest wyposażony w wentylator na dole, również wyciągamy z niego kurz za pomocą odkurzacza. Po zebraniu wierzchniej warstwy kurzu, przechodzimy do bardziej dokładnego oczyszczenia elementów naszego komputera.

ZASILACZ

Chwytamy za pędzelek, upewniamy się że wszystko zostało odłączone od zasilania, i zaczynamy czyścić tylną kratkę zasilacza. Dobrze jest ją przeczyścić, ponieważ po dłuższym użytkowaniu komputera, kratka zapycha się kurzem, a ciepłe powietrze pozostaje we wnętrzu zasilacza nagrzewając dodatkowo jego elementy. Taka sytuacja nie prowadzi do niczego dobrego. Gdy tylna kratka zasilacza jest już wolna od kurzu, przechodzimy troche niżej. Do tego zadania najlepiej posłużą nam pałeczki higieniczne, które dostaniemy w praktycznie każdym sklepie (oczywiście nie żelaznym). Najlepszą metodą na wymiatanie kurzu z wentylatora w zasilaczu jest przytrzymanie jednym palcem wentylatora tak, aby się nie wyślizgiwał podczas zbierania kurzu, a drugą ręką delikatnie i dokładnie zbieramy kurz z dwóch stron łopatek. Aby kurz lepiej przywierał do wacika, możemy odrobine zwilżyć końcówkę pałeczki wodą. Nie można jednak z przesadzić, aby nie doszło do nieprzyjemnego zwarcia lub innego zdarzenia.

KARTA GRAFICZNA

Karta graficzna jest jednym z tych podzespołów, które produkują najwięcej ciepła. Jej regularne czyszczenie jest ważne szczególnie wtedy, gdy posiadamy kartę z niezabudowanym i niereferencyjnym systemem chłodzenia (jak ja). Na tego typu układach, na łopatkach wentylatorów i żeberkach radiatorów zbiera się dużo kurzu, co powoduje mniej efektywny odbiór ciepła przez system chłodzenia. Do czyszczenia wentylatora, można użyć pałeczek higienicznych lub pędzelka. Podobnie jak podczas czyszczenia wentylatora w zasilaczu, staramy się zbierać kurz z dwóch stron łopatek (chyba że nie mamy do nich dostępu). Jeśli karta jest zaopatrzona w radiator, trzeba przeczyścić go pędzelkiem, ponieważ pałeczka higieniczna czasem nie mieści się między wąskimi odstępami pomiędzy żeberkami. Gdy posiadamy sprężone powietrze, wystarczy tylko pare sekund aby oczyścić nasz układ z niechcianego kurzu. Gdy już zupełnie oczyścimy układ chłodzenia, zajmujemy się płytką PCB na której zamontowany jest układ. Możemy to zrobić zarówno sprężonym powietrzem, jak i pałeczkami lub pędzelkiem. Do wyboru, do koloru.

PAMIĘĆ RAM

Aby chronić nasze pamięci przed niechcianymi konsekwencjami, również ogarniamy je z kurzu i pyłu. Wystarczy wyjąć nasz ram z banku pamięci, i delikatnie przetrzeć  go pędzelkiem lub pałeczkami higienicznymi. Jeśli posiadamy radiator zainstalowany na pamięciach, możemy to zrobić o wiele szybciej, ponieważ ryzyko uszkodzenia kości jest wtedy bardzo małe.

PŁYTA GŁÓWNA

Aby oczyścić swą płytę główną, wystarczy sprężone powietrze. Czyścimy nim całą płytę krzemową, nie zapominając o radiatorach na mostkach i chipsecie, ponieważ one odbierają ciepło z najbardziej newralgicznych miejsc na płycie głównej. Jeśli nie posiadamy sprężonego powietrza, cóż... pędzelek, pałeczki i do roboty. Uważajmy jednak, aby nie uszkodzić gniazda w którym znajduje się procesor.

PROCESOR

Procesor jest miejscem na które również musimy uważać, ponieważ może dać nam ostro popalić. I to dosłownie! Czasami temperatury naszych rdzeni są bardzo wysokie (szczególnie po O/C) dlatego musimy zadbać o jego odpowiednie odprowadzanie ciepła oraz ochronę. Na początek zdejmujemy radiator, i znowu przedmuchujemy go sprężonym powietrzem. To samo robimy z wentylatorem. Jeśli nie mamy sprężonego powietrza to po raz kolejny chwytamy za pałeczki i pędzelek. Jeśli czyścimy chłodzenie z blaszkami i robimy to pędzelkiem, uważajmy aby ich nie zruszyć, i nie zaburzyć przepływu powietrza. Gdy cały radiator i wentylator zostaną dokładnie oczyszczone, zostaje tylko poprawne założenie go, i włączenie komputera.

WENTYLATORY

Aby w obudowie panowała dobra cyrkulacja powietrza, należy zadbać o czystość wentylatorów. Czyszczenie wentylatorów jest bardzo łatwe. Odłączamy wentylator od gniazda molex lub 3 - pin. Następnie chwytamy za lekko zwilżoną szmatkę, i wycieramy łopatki wentylatora z dwóch stron.Później należy dobrze wytrzeć wentylator z obu stron łopatek, aby nie rozpiżgał nam całej wody w środku komputera, co mogłoby spowodować wielkie straty.

2) Gdy po zastosowaniu się do rad z pierwszej części poradnika, nasze temperatury nadal są wysokie, polecam zapoznanie się z drugą częścią mojego poradnika, w której zajmiemy się bardziej zaawansowanym chłodzeniem sprzętu.

ZASILACZ

Gdy po przeczyszczeniu zasilacz nadal jest gorący, można na jego tylnej ściance (chyba że już jest) zamontować dodatkowy wentylator. U siebie posiadam 92mm wentylator Pentagrama. Wentylator wydmuchuje bardzo dużo gorącego powietrza, dzięki czemu nie muszę się bać o awarię w moim zasilaczu. Zasilacz pracuje dużo chłodniej, ponieważ pomysł z wentylatorem zdał test. Do przymocowania wentylatora użyłem dodatkowych zapinek na wentylator do coolera z CoolerMastera TX3.

Wentylator na zasilaczu:

KARTA GRAFICZNA

Po przeczyszczeniu chłodzenia karty nadal występują problemy? Jeśli tak, to zdejmujemy układ chłodzący, i rozsmarowujemy niewielką ilość pasty termoprzewodzącej na karcie. Dodatkowo jeśli mamy układ chłodzony pasywnie (radiator bez wentylatorów) należy zadbać o odpowienią cyrkulacje powietrza w obudowie. To jest najczęstszym problemem kart chłodzonych pasywnie. Potrzebują właściwego obiegu powietrza, aby pozbyć się nadmiaru temperatury odebranej przez radiator. Osobiście polecam karty z aktywnym systemem chłodzenia. Wtedy rzadko mamy problemy z nadmiernymi temperaturami.

Karta graficzna wyposażona w pasywny system chłodzenia (tylko radiator) :

Karta graficzna wyposażona w aktywny system chłodzenia (wentylator plus radiator) :

Pasta termoprzewodząca na chipie karty graficznej:

PAMIĘĆ RAM

Pamięć ram rzadko kiedy produkuje duże temperatury. Jeśli jednak są one bardzo duże, lub zamierzamy podkręcać nasze moduły, warto zaopatrzyć je w radiatory, które będą odbierały nadmiar ciepła wydobywający się z kości. To chyba wszystko, co możemy zrobić dla naszych ''memorek''.

Pamięć bez radiatora:                                             Pamięć z radiatorem:

PŁYTA GŁÓWNA

Jeśli nasze mostki pracują ze zbyt dużymi temperaturami, dociskamy nasz radiator i zmieniamy pastę termoprzewodzącą. Jeśli powyżej podane metody nie skutkują... zostaje tylko zmiana chłodzenia na mostku. Na internetowych aukcjach pełno jest wydajnych radiatorów oraz coolerów na mostki. Ich cena jest niska, więc czasami warto zainwestować w coś, co nie pozwoli wydać nam większych pieniędzy na naprawę płyty głównej.

PROCESOR

Procesory są produkowane w coraz to mniejszych procesach technologicznych, co za tym idzie są dużo chłodniejsze w użytkowaniu od swoich starszych braci. Jeśli jednak temperatura rdzenia przekracza dopuszczalne limity, warto zajrzeć do obudowy i zobaczyć co jest nie tak. Na początku zdejmijmy radiator, przeczyśćmy sprężonym powietrzem lub pędzelkiem, zmieńmy pastę termoprzewodzącą i załóżmy go jeszcze raz. To powinno załatwić wszystkie nasze problemy ze standardowo taktowanym procesorem. Co zrobić jeśli jest nieco podkręcony? Wtedy warto zaopatrzyć sie w program który stale monitoruje temperatury procesora. Następnym krokiem jest zrobienie dobrej cyrkulacji powietrza w obudowie. Gdy jednak mamy większe ambicje overclockerskie, kupujemy dużo wydajniejsze chłodzenie na procesor. Warto wtedy wziąść pod uwagę wielkość naszej obudowy, oraz to czy pamięci nie będą przeszkadzały we właściwym montażu coolera. Po kupnie coolera, znów nakładamy nie wielką warstwę pasty termoprzewodzącej na procesor, i uważnie ją rozsmarowujemy. Potem zakładamy chłodzenie, i patrzymy na procesor, który pracuje z dużo niższymi temperaturami. Warto wybrać jedne z lepszych past termoprzewodzących na rynku. Osobiście polecam pasty Zalmana STG-1 lub Arctic Silver 5.

ZALMAN STG-1:

Procesor po nałożeniu pasty ZALMAN STG-1:

DYSK TWARDY

Dyskom powinna wystarczyć dobra cyrkulacja powietrza. Jeśli jednak tak nie jest, również można dokupić chłodzenie, które na nich zamontujemy. Wtedy dysk powinien pracować z bardzo niskimi temperaturami. Jeśli tak nie jest, pozostaje chyba tylko wada techniczna dysku.

Sprawę konserwacji, oraz czyszczenia sprzętu mamy już za sobą. Poznajmy teraz zasady, dzięki którym utrzymanie porządku oraz niższych temperatur w komputerze będzie dużo łatwiejsze.

1)  Po skończeniu pracy z komputerem, odłączamy go od źródła zasilania (w razie burzy).

2) Co pół roku róbmy przegląd podzespołów w naszym komputerze, który polegał będzie na usuwaniu kurzu i pyłu, czasem zmiany pasty termoprzewodzącej.

3) Raz na jakiś czas usuwajmy niepotrzebne wpisy w rejestrze.

Poniżej prezentuję coś w stylu Dekalogu, który pomoże w utrzymaniu naszego miejsca pracy i rozrywki w porządku i harmonii.

Zasady ogólne:

1) Odłączajmy komputer od zasilania podczas gdy nikt z niego nie korzysta ( w razie burzy lub ataku terrorystycznego)

2) Starajmy się czyścić nasze podzespoły co kilka miesięcy, aby nie płakać później nad rozlanym mlekiem, lub spaloną kartą graficzną.

3) Warto usuwać raz na jakiś czas zbędne dane z dysku, aby przyspieszyć pracę naszego komputera.

Podczas Ovrclockingu pamiętaj o tym aby przestrzegać poniższych zasad :

4) Kup dobre chłodzenie na procesor.

5) Zadaj sobię pytanie, czy posiadasz w miarę mocny zasilacz.

6) Nigdy nie ustawiamy zbyt dużych napięć.

7) Odpowiedni dobór pasty termoprzewodzącej.

8) Dobrze rozstawione wentylatory w obudowie. (najlepiej gdy wentylatory z tyłu wypychają ciepłe powietrze, a te z przodu wpychają chłodne)

9) Warto raz na jakiś czas sprawdzić temperatury, z jakimi pracują nasze podzespoły.

10) Starajmy się spinać kable w obudowie, lub układać je w miejscach w których nie ma wentylatorów, aby cyrkulacja powietrza nie była zachwiana.

Mam nadzieje że ten poradnik pomoże mniej zaawansowanym użytkownikom zadbać o swój sprzęt. Bez przestrzegania powyżej wymienionych punktów, możemy byc ofiarami spalenia danej części, głośniejszej pracy podzespołów, niestabilnego działania komputera. Warto zadbać o miejsce na którym pracujemy, bądź umilamy sobie czas, ponieważ pewnego dnia komputer może nas zaskoczyc niezbyt miłą niespodzianką. Pytania dotyczące poradnika proszę kierować na PW.