ASUS Radeon HD 5770 512 MB – karta idealna?

Już jakieś pół roku temu stanąłem przed potrzebą zakupu karty graficznej, ponieważ korzystałem ze zintegrowanego Radeona HD 4200, który nie był za wydajny. W sumie brałem pod uwagę tylko trzy konstrukcje od ATI – HD 4850, HD 5750 oraz HD 5770. W końcu zdecydowałem się na nowszego HD 5770, ze względu na oferowany tryb graficzny DirectX 11, mały pobór mocy, atrakcyjny wygląd, a przede wszystkim małą cenę. Produkt ten jest często polecany do 500 zł, gdyż nie ma on praktycznie w tym przedziale cenowym konkurencji wśród nowych kart graficznych (jedynie może konkurować z używanym GTXem 260 dostępnym w podobnej cenie).
W internecie natrafiłem jedynie na recenzję tej karty na portalu benchmark.pl. Jak wiadomo ważne jest „wysłuchanie” kilku niezależnych opinii podczas wyrobienia sobie zdania o danym produkcie, dlatego przedstawię Wam w tej recenzji ASUS Radeona HD 5770 512 MB – serdecznie zapraszam!

Karta zapakowana jest w klasyczne pudełko dla kart graficznych z serii Radeon od firmy ASUS – od razu widzimy znak szczególny, jakim jest mroczny rycerz na czarnym koniu, a za nim zamek na czerwonym tle. Z przodu znajdziemy tylko najpotrzebniejsze informacje, takie jak rodzaj i ilość zastosowanej pamięci, obsługiwany tryb graficzny DirectX 11, zgodność z CrossFire oraz posiadanie wyjścia HDMI. Co ciekawe jest to prawdopodobnie druga wersja pudełka, pozbawiona mylącej informacji o obecności funkcji Voltage Tweak oraz informacji o zastosowanym chłodzeniu karty.

Z tyłu także nie znajdziemy za dużo informacji – jedynie przedstawienie paru zastosowanych technologii elektronicznych oraz wymagania odnośnie karty.

W środku pudełka znajdziemy oczywiście kartę graficzną, a także przejściówkę 2 x MOLEX na PCI-Express 6 pin, mostek CrossFire, przejściówkę HDMI na DVI, dwie płytki - jedną z oprogramowaniem, a drugą z instrukcjami obsługi w w wersji elektronicznej oraz papierową instrukcję obsługi. Miłym zaskoczeniem jest obecność języka polskiego w instrukcjach obsługi.

Karta graficzna

Karta jest w pełni niereferencyjną konstrukcją od ASUSa, więc płytka PCB została zaprojektowana od nowa – sekcja zasilania została przesunięta na przód karty, a GPU na tył. Dodatkowo pozbawiono kartę połowy kości pamięci oraz układu odpowiedzialnego za sterowanie napięciem. Również zestaw wyjść wideo jest inny – mamy do dyspozycji wyjścia D-SUB, DVI oraz HDMI w zamian za 2 x DVI, HDMI oraz Displayport. Warto zaznaczyć, że taka zmiana nie wyszła raczej na dobre, gdyż z takim zestawem wyjść karta nie obsługuje Eyefinity.

Za chłodzenie karty odpowiada dosyć nowa konstrukcja o nazwie Cooper Cooler (która jest podobna do popularnego Glaciatora), czyli 12 cm czarny radiator wraz z 7,5 cm przeźroczystym wentylatorem. Wentylator jest podłączony do karty wtyczką 3 pin co umożliwia regulację oraz dokładny odczyt obrotów wentylatora. Szkoda trochę, że sekcja zasilania nie jest w żaden sposób chłodzona.

Nie trzeba być bardzo spostrzegawczym żeby zauważyć, że na płytce drukowanej są wolne miejsca na elementy elektroniczne – ich brak nie wpływa na poprawne działanie karty, a jest prawdopodobnie skutkiem wykorzystaniem danej płytki w większej liczbie konstrukcji. Ciekawym elementem jest dodatkowy wspornik na górze karty, który zapobiega wyginaniu się karty oraz niewątpliwie poprawia aspekt wizualny już bardzo atrakcyjnie wyglądającej karty.

Producent zastosował cztery kości pamięci GDDR5 Samsunga, o oznaczeniu K4610325FE-HC04 (0,4 ns), które przesyłają dane szyną 128 bit. Pamięci nie stykają się z radiatorem, ale na szczęście są w pełni chłodzone przez wentylator. W kartach wyposażonych w 1 GB pamięci, jej połowa jest umieszczona na rewersie karty przez co nie są w żaden sposób chłodzone.

Obok gniazda CrossFire znajdziemy układ EPU odpowiedzialny za nadzorowanie taktowania oraz zapotrzebowania na energię procesora graficznego oraz pamięci, dzięki czemu w spoczynku karta oszczędza energię. 

W sekcji zasilania układu graficznego i kontrolera pamięci widzimy puste miejsce na dodatkowe elementy elektroniczne - nie należy się jednak tymi brakami przejmować, ponieważ nie są spowodowane „cięciami”. Przejmować się natomiast możemy brakiem jakiegokolwiek chłodzenia sekcji zasilania, przez co może osiągać wysokie temperatury. 

Rdzeń radiatora przylegający do GPU jest miedziany, przez co lepiej radzi sobie z odprowadzeniem ciepła.

Montaż

Karta jest długa na 23 cm i zajmuje dwa sloty, przez co zalicza się raczej do tych średnich konstrukcji pod względem gabarytów. Raczej nie powinno być problemów ze zmieszczeniem jej do obudów ATX, choć ja musiałem „pobawić się” z umiejscowieniem dysków twardych ze względu na brak miejsca na wtyczkę zasilającą, którą wpina się od tyłu, a przez to wymaga dodatkowych paru centymetrów.

Z ciekawości również przetestowałem możliwość podłączenia dwóch monitorów (jeden przez przejściówkę D-SUB - nie dołączonej w zestawie) – nie było z tym problemów i najprawdopodobniej nie będzie problemów z podłączeniem jeszcze kolejnego przez HDMI.

Osobiście karta mi się bardzo podoba – szczególnie za sprawą czarnego PCB, które dodaje +10 do wyglądu :)

Testy

Platforma testowa:

• Procesor: AMD Athlon II X2 240 @ 3,5 GHz
• Płyta główna: ASRock A785GXH/128A
• Pamięć RAM: G.Skill PI 2 x 1 GB 1000 MHz CL5
• Dysk twardy: WD WD3200AAKS 320 GB
• Zasilacz: OCZ MODXSTREAM PRO 500 W
   
• System operacyjny: Windows 7
• Sterowniki: ATI Catalyst 10.7

Kartę porównam do Sapphire Radeona HD 5550 GDDR5, który jest tańszą (około o 1/3), a zarazem mniej wydajną konstrukcją.

Co odróżnia karty „na papierze” to na pewno taktowania rdzeni i pamięci (HD 5770 850/1200 MHz vs. HD 5550 800/1000 Mhz), ale także liczba shaderów i jednostek teksturujących – 800 shaderów oraz 40 TMU u Radeona HD 5770 vs. 320 shaderów oraz 16 TMU u Radeona HD 5550. Jak te różnice wpłyną na wydajność kart? - przekonamy się w testach.
 

Podkręcanie

Kartę podkręcałem za pomocą programu MSI Afterburner w wersji 1.6.1 opartego o program RivaTuner.

Kartę podkręciłem stabilnie, z 850 MHz do 915 MHz na rdzeniu (względem referencyjnego o 7%) oraz z 1200 MHz na pamięciach do 1350 MHz (względem referencyjnego o 12,5%). Jest to wynik niezbyt imponujący – być może z ciut większym napięciem karta podkręciła by się lepiej. Niemniej jednak zabawę napięciem karty graficznej polecam bardziej zaawansowanym overclockerom, a tym mniej doświadczonym musi wystarczyć tradycyjne podkręcanie.

Sapphire Radeon HD 5550 w trybie OC taktowany był 850 MHz na rdzeniu oraz 1050 MHz na pamięciach.

 Karta gdy nie pracuje pod obciążeniem obniża swoje taktowania do 157 MHz dla rdzenia oraz 300 MHz dla pamięci, co skutkuje mniejszym zapotrzebowaniem na prąd. Jak to bywa wśród kart opartych o chip ATI, czujników temperatury jest dużo – GPU-Z rozpoznaje aż trzy, ale do końca nie można stwierdzić który za co odpowiada, ponieważ wszystkie opisane są jako GPU Temp. wraz z kolejnymi liczbami porządkowymi.

Wydajność

Batman Arkham Asylum

Od razu widzimy, że w niższej rozdzielczości obydwie karty oferują podobną wydajność – różnica między nimi to 5%. W wyższej rozdzielczości przewaga zwiększa się do 19%. W tym teście Radeon HD 5770 po podkręceniu osiąga mały wzrost wydajności – na poziomie 2 – 3%.

Co ciekawe poziom płynności nie zmniejszył się znacznie po zwiększeniu rozdzielczości, spowodowane ograniczenia karty przez procesor.

Na obydwu kartach da się komfortowo pograć w średnich detalach zachowując duży margines płynności.

Call of Duty Modern Warfare 2

W Call of Duty obserwujemy dziwną anomalię – Radeon HD 5770 po podkręceniu zmniejszył swoją wydajność (o około 2%). Spowodowane to może być ograniczeniem karty przez procesor - pomimo powtarzania testu anomalia dalej występowała, więc nie może to być wynikiem błędu pomiarowego.

Różnica między kartami wynosi od 14% do nawet 34%, choć po podkręceniu wyraźnie spada.

Obydwie karty umożliwiają komfortową rozgrywkę, choć na niepodkręconym HD 5550 w średnich detalach i wyższej rozdzielczości to maksymalne ustawienia na jakie możemy liczyć.

Call of Juarez

W Call of Juarez procesor już tak bardzo nie ogranicza karty, ponieważ wraz ze wzrostem rozdzielczości fpsów ubywa, a podkręcenie karty skutkuje dodatkowym zyskiem fpsów – około 5%.

Różnica między kartami jest dosyć spora – wynosi aż 50%, co przy cenie Radeona HD 5770 wyższej o 1/3 okazuje się miłą informacją.

Polska produkcja (mająca już 4 lata) w trybie graficznym DirectX 10 dalej okazuje się dosyć wymagająca dla dzisiejszych kart graficznych – Radeon HD 5770 pozwala na płynną rozgrywkę w niższej rozdzielczości, natomiast w wyższej rozdzielczości gra lekko może „przyciąć”.

Counter-Strike Source

Na pierwszy rzut oka wydaje sie, że w rozdzielczości 1024x768 włączona została synchronizacja pionowa, ponieważ maksymalna liczba fpsów w każdym przypadku wynosi 60. Niestety jest to kolejna anomalia, gdyż synchronizacja pionowa została wyłączona – być może jest to ograniczenie dyktowane przez grę. Co ciekawe w rozdzielczości 1280x1024, w prawie każdym przypadku, liczba fpsów wynosi 65. Kolejną dziwną anomalią jest mniejsza wydajność w niższej rozdzielczości, a nie odwrotnie jak zazwyczaj bywa.

Zysk z podkręcenia przekłada się jedynie na minimalną ilość fpsów i co ciekawe teoretycznie gorszy HD 5550 okazuje się w większości sytuacji bardziej wydajny.

Obydwie karty gwarantują płynną rozgrywkę na wysokich ustawieniach.

FEAR

W FEAR'ze od razu widać, że różnica między kartami jest dosyć spora – wynosi od 41% przy niższej rozdzielczości do 88% przy wyższej. Można powiedzieć, że FEAR to kolejna gra (po Call of Juarez), która potrafi wykorzystać potencjał droższego Radeona HD 5770.

Niestety zysk z podkręcania jest mierny – wynosi 2% w wyższej rozdzielczości, a w niższej zysk ten jest jeszcze mniej odczuwalny.

Oczywiście na obu kartach da się w pełni komfortowo pograć, grubo nie schodząc poniżej granicy płynności.

Grand Theft Auto IV

W GTA IV także obserwujemy anomalie w postaci spadku fpsów po podkręceniu – spadek ten wynosi zaledwie 1 fps, więc może być spowodowany błędem pomiarowym.

Różnica między kartami wynosi około 20%, co jest raczej średnim wynikiem, przy różnicy w cenie 33%.

Podczas gdy w wyższej rozdzielczości na Radeonie HD 5550 nie do końca dało się płynnie pograć, to na HD 5770 już jest to w pełni możliwe.

Unreal Tournament 3

Jak widać w Unreal Tournament 3 karta jest ograniczana ewidentnie przez procesor, co skutkuje podobnym wynikiem wydajności co na Radeonie HD 5550. Ma to swoją przyczynę w dużych wymaganiach co do procesora najnowszego Unreal Tournamenta – jako jedna z nielicznych gier z 2007 roku potrafi w pełni wykorzystać potencjał czterordzeniowych procesorów. Ze względu na zaistniałą sytuację obie karty oferują zbliżoną wydajność, a zysk z podkręcenia HD 5770 jest prawie nieodczuwalny.

STALKER Call Of Pripyat

Różnice między kartami w najnowszym Stalkerze są dosyć spore – wynoszą od 49% do nawet 88% przy niższej rozdzielczości oraz od 120% do 186% przy wyższej rozdzielczości. Szczerze mówiąc takiego skoku wydajności się nie spodziewałem.

Zysk z podkręcenia karty jest raczej mierny – od 0% do 10 % w rozdzielczości 1024x768 oraz od 2% do 10% w rozdzielczości 1280x1024.

Radeon HD 5770 zapewnia w miarę komfortową rozgrywkę w DirectX 11, czego raczej nie można było powiedzieć o Radeonie HD 5550, który wyświetla obraz poniżej granicy płynności.

3DMark 2006

Oczywiście nie mogło zabraknąć chyba najpopularniejszego benchmarka, jakim jest mający już swoje lata 3DMark 2006.

Zysk z podkręcenia to zaledwie 3%, a przewaga HD 5770 nad HD 5550 sięga 55% w trybie nie podkręconym, natomiast po podkręceniu przewaga maleje do 35% - są to wyniki dosyć dobre biorąc pod uwagę różnicę w cenie około 130 zł.

Unigine Heaven 2.1

W najnowszej wersji benchmarka wykorzystującego tryb graficzny DirectX 11 różnica między kartami jest kolosalna – 110% w trybie referencyjnym i 79% w trybie podkręconym. Zysk z podkręcenia Radeona HD 5770 jest dosyć mały - wynosi jedynie 9%.

Odtwarzanie FULL HD

Podczas odtwarzania materiału wideo w rozdzielczości FULL HD obciążenie procesora oscylowało w granicach 16% - 25%, co jest nie za bardzo satysfakcjonującym wynikiem. Dla porównania Radeon HD 5550 podczas odtwarzania tego materiału wykorzystywał maksymalnie procesor w 20%.

Temperatury i głośność pracy

Tryb spoczynku to normalna praca z edytorem tekstu, natomiast tryb obciążenia to obciążanie karty za pomocą programu Furmark.

• Temperatura z obu kart odczytywana była za pomocą programu GPU-Z (w HD 5770 brałem pod uwagę sensor wskazujący najwyższą temperaturę).

• obroty wentylatorów na obu kartach ustawione były na AUTO

• temperatura otoczenia wynosiła około 25°C

ASUS Radeon HD 5770 jest dosyć gorącą kartą – jego temperatura sięga nawet 75°C na referencyjnym taktowaniu i 77°C po podkręceniu. Na uwadze należy jednak mieć to, że przy obciążeniu wentylator rozkręcał się do 66% (czyli około 2300 RPM), choć na pewno po zwiększeniu obrotów wentylatora, temperatury by zmalały. Niestety jednak możliwość zwiększenia obrotów jest już niewielka.

Po skontrolowaniu organoleptycznym temperatury sekcji zasilania w stanie obciążenia okazało się, że była ona dosyć wysoka z powodu braku jakiegokolwiek chłodzenia (no może delikatny nawiew zapewnia Cooper Cooler).

Niestety nie mogłem zmierzyć dokładnie hałasu jakie generuje chłodzenie, ale starałem się to zrobić na oko (a raczej ucho). W mojej obudowie były cztery nie za ciche wentylatory: dwa 80 mm, jeden 70 mm na procesorze oraz jeden 140 mm w zasilaczu.

Testowana przeze mnie karta jest nie za głośną konstrukcją – dopiero pod obciążeniem jej hałas minimalnie przewyższał boxowy cooler AMD (ustawiony na średnie obroty). W spoczynku karta była całkowicie zagłuszana przez pozostałe wentylatory w obudowie.

Podsumowanie

Czy często polecanego ASUS Radeona HD 5770 512 MB (m.in. na naszym benchmarkowym forum) mogę z czystym sumieniem polecić? Myślę, że tak, ale pod jednym warunkiem – do tak mocnej karty, wymagany jest mocny procesor, gdyż w innym wypadku będzie ją ograniczał. Myślę, że procesor jaki będzie odpowiedni, to wysoko taktowany (powyżej 3,8 GHz) dwurdzeniowiec lub trzy/czterordzeniowy taktowany trochę niżej (około 3 GHz). W innym przypadku nie odczujemy różnicy między mniej wydajną, a zarazem tańszą kartą, a jak wiadomo - jeśli nie widać różnicy to po co przepłacać. Oczywiście są wyjątki w grach, które nie wymagają bardzo mocnego procesora, a potrzebują bardziej wydajnego układu graficznego (np. Call of Juarez, FEAR czy najnowsza część Stalkera). Ja niestety byłem ograniczony do taktowania 3,5 GHz ze względu na wysokie temperatury oraz problemy natury technicznej.

Wzrost wydajności karty po podkręceniu nie jest oszałamiający – maksymalnie wynosi 10%, ale często nie osiąga nawet 5%. Oczywistością jest to, że nie należy liczyć na duże możliwości podkręcania karty, gdyż raczej taki „gratis” dostajemy nieoficjalnie – producent nie gwarantuje, że karta podkręci się do danej częstotliwości. Niemniej jednak w dużym stopniu zależy to od konkretnego egzemplarza karty – wiadomo, jedna może się podkręcać lepiej, a inna gorzej.

Wyposażenie jest odpowiednie, gdyż nie obciąża niepotrzebnie naszego portfela zbędnymi bajerami, a obecne w nim są tylko potrzebne rzeczy. Na pochwałę zasługuje polski język w instrukcjach obsługi - ASUS nie zapomniał jeszcze o naszym jakże pięknym kraju.

Co do ceny to jest ona bardzo atrakcyjna, a osiągnięto ją między innymi poprzez zmniejszenie ilości pamięci o połowę. Czy ma to jakiś wpływ na wydajność? W rozdzielczościach do FULL HD (1920 x 1080 pikseli) raczej nie, ale powyżej może już mieć. Osoby korzystające właśnie z tych mniejszych rozdzielczości śmiało mogą brać tańszą wersję HD 5770 z 512 MB pamięci, a przez to zaoszczędzić ponad 100 zł.

Dla niektórych użytkowników, dużym minusem może być brak obsługi Eyefinity, ale z drugiej strony jest to dosyć kosztowna opcja, ze względu na zakup aż trzech monitorów (w tym jeden ze złączem Displayport), a karta jest skierowana dla mniej majętnych klientów. W dodatku zaledwie 512 MB pamięci, jest stanowczo za małą ilością dla bardzo dużych rozdzielczości, jakie są obecne w konfiguracjach wielomonitorowych.

Ciekawą propozycją dla wymagających graczy może być połączenie dwóch takich kart w CrossFire, dzięki czemu osiągnięcie wydajności na poziomie Radeona HD 5870 będzie kosztować poniżej 1000 zł. Jednak na uwadze należy mieć to, że nie we wszystkich grach uzyskamy tak dużą wydajność, ze względu na problematyczne konstrukcje multiGPU, a raczej gry które z ich nie potrafią poprawnie korzystać.
 

Plusy:

• wysoka wydajność

• niska cena

• odpowiednie wyposażenie

• fajny wygląd

Minusy:

• brak obsługi Eyefinity

• brak chłodzenia na sekcji zasilania

• trochę wysokie temperatury

Ocena: ASUS Radeon HD 5770 512 MB GDDR5
Wydajność:	dobra
Chłodzenie:	dostateczne
Możliwości OC:	dostateczne
Wyposażenie:	dobre
Ogólna ocena:
Cena (w dniu publikacji): 480 zł - 550 zł (gwarancja 3 lata)