Podsumowanie i wnioski

Test pozwolił doświadczalnie sprawdzić wytrzymałość nośników i przy okazji obalić kilka mitów. Oprócz tego firma OCZ zobowiązała się do wydania nowej wersji oprogramowania dla swoich dysków, która m.in. w oparciu o nasze testy, pozwoli jeszcze bardziej zwiększyć żywotność modeli bazujących na kontrolerach z linii Barefoot 3. Trzymamy za słowo!

Oczywiście, zawsze można mieć jakieś “ale”, bo np. znacznie ciekawszy - z punktu widzenia czytelnika - byłby test porównawczy kilku różnych konstrukcji, wliczając w to modele bazujące na różnych typach pamięci. Mogliśmy też sprawdzić wpływ pamięci podręcznej lokowanej w obszarze pamięci RAM (np. Crucial Momentum Cache, Plextor PlexTurbo lub Samsung RAPID) - według deklaracji producentów, rozwiązania te pozwalają nie tylko zwiększyć wydajność nośników, ale też zmniejszyć ilość danych zapisywanych w pamięci NAND i w efekcie zwiększyć żywotność całego SSD. Problem jednak w tym, że nie wszyscy producenci są w stanie poświęcić swoje sample dla dobra nauki.

Wprawdzie nie podejrzewaliśmy, że potrwa to tak długo (aż osiem miesięcy), ale w końcu czego się nie robi dla naszych czytelników. Czas ten na pewno nie poszedł jednak na marne, bo wpadliśmy na kilka interesujących wniosków.

1. Każda sztuka dysku charakteryzuje się inną awaryjnością

Wytrzymałość dysku SSD w głównej mierze zależy od zastosowanych kości pamięci - nie tylko ich typu (SLC/MLC/TLC NAND), ale także litografii w jakiej zostały wykonane (im wyższy proces, tym teoretycznie większa wytrzymałość). Nie można jednak powiedzieć, że wszystkie dyski z takimi samymi pamięciami charakteryzują się identyczną żywotnością. Jest wręcz przeciwnie - potwierdził to nasz test, bo choć wykorzystaliśmy trzy takie same dyski, to każdy z nich został uszkodzony po zapisie innej porcji danych.

Wniosek ten przy okazji jest argumentem stojącym za inną bardzo ważną zasadą - pamiętajmy o wykonywaniu kopii zapasowych, gdyż tak naprawdę nie znamy dnia ani godziny, gdy nasze dane zostaną bezpowrotnie utracone.

2. Kości pamięci nie zawsze są najsłabszym ogniwem dysku SSD

Podejrzewaliśmy, że dyski zostaną uszkodzone po osiągnięciu limitu zapisu komórek pamięci (czyli po zapisaniu w pamięci NAND mniej więcej 700 TB). Tak się jednak nie stało, co może wskazywać, że w testowanym przez nas modelu OCZ ARC 100 mniej wytrzymałe okazały się inne komponenty dysku. Jesteśmy ciekawi, jakby to wyglądało w przypadku modeli bazujących na mniej wytrzymałych kościach TLC NAND.

3. Dysk może zapisać więcej danych niż deklaruje to producent (i S.M.A.R.T.)

Współczynnik TBW służy jedynie sztucznemu ograniczeniu gwarancji udzielanej przez producenta, ale w żaden sposób nie określa on wytrzymałości danego nośnika – za przykład warto podać choćby pierwszy dysk, który zdołał zapisać ponad 10-krotność współczynnika TBW. Mit podający, że współczynnik TBW jest wyznacznikiem żywotności SSD został obalony. Przy okazji warto również wspomnieć, że z realną wytrzymałością mało wspólnego ma też parametr kondycji podawany przez S.M.A.R.T..

4.  Ograniczona retencja danych nie taka straszna jak ją malują

Często pomijanym problemem dysków półprzewodnikowych jest ograniczona retencja danych. Zjawisko to polega na zanikaniu ładunków elektrycznych z komórek pamięci (a więc właśnie danych), gdy przez odpowiedni czas nie jest do nich doprowadzane zasilanie. Wpływ na to ma również temperatura przechowywania niepodłączonego dysku, bo im jest ona wyższa, tym czas wymagany do zaniku ładunku jest krótszy. Ze względu na ograniczoną ilość dysków nie byliśmy w stanie dokładniej zbadać tego zjawiska, niemniej jednak w domowych warunkach raczej nie powinniśmy się obawiać o swoje dane. Komputer powinien być jednak uruchamiany nie rzadziej niż raz na kilkanaście dni.

5. Przy typowym użytkowaniu komputera nie musimy się martwić o żywotność dysku SSD

Jest to chyba najważniejszy wniosek płynący z naszego artykułu. Do testów wykorzystaliśmy syntetyczną procedurę, która pozwoliła w jak najkrótszym czasie zapisać jak największą porcję nieskompresowanych danych – realnie byliśmy w stanie przetworzyć około 2,5 TB danych w czasie 24 godzin. Podczas typowego użytkowania komputera dysk zapisuje dane znacznie rzadziej. Przyjmuje się, że typowy Kowalski w ciągu dnia zapisze na swoim nośniku nie więcej niż 10 GB danych (jak nie mniej).

Biorąc pod uwagę gwarantowaną wytrzymałość modelu OCZ ARC 100 240 GB na poziomie prawie 22 TB, po przeliczeniu daje nam to wytrzymałość na poziomie 6 lat. Warto jednak zauważyć, że jest to bardzo niski próg, bo w przypadku innych modeli deklaracja ta jest na poziomie 50 – 150 TB. Testy pokazały, że realna wytrzymałość (przyjmując też awaryjność innych komponentów) jest jeszcze wyższa, więc tak naprawdę szybciej wymienimy SSD na nowocześniejszy model, aniżeli ulegnie on uszkodzeniu. Oczywiście pod warunkiem, że nie wykorzystamy go do profesjonalnych zastosowań, charakteryzujących się dużo większym obciążeniem.

6. Kondycja dysku nie ma wpływu na jego wydajność

Kolejnym bardzo istotnym wnioskiem jest wpływ kondycji dysku na jego wydajność… a raczej brak jej wpływu. Okazuje się bowiem, że nośnik zawsze oferował mniej więcej taką samą wydajność - niezależnie czy dopiero wyjęliśmy go z opakowania, czy też jego kontroler przetworzył setki terabajtów i jeszcze więcej miały “na liczniku” pamięci NAND. Warto tutaj pamiętać o aktywnych funkcjach TRIM i Garbage Collection, które mają zbawienny wpływ na szybkość działania używanego nośnika.