Producenci routerów starają się, by oprogramowanie i możliwości tych urządzeń były jak najszersze i spełniały wymagania klientów. Jednak nie każdemu z użytkowników domyślne oprogramowanie routera może się podobać. Nie tylko pod względem obsługi, ale także pod względem możliwości czy też pojawieniem się błędów, których producent nie usunął. Dlatego też w internecie pojawiło się kilka wersji alternatywnego oprogramowania dla routerów i punktów dostępowych.
Do najpopularniejszych wersji alternatywnego oprogramowania należą m.in.: OpenWRT, Tomato, HyperWRT, DD-WRT. Na ich podstawie powstają oczywiście inne modyfikacje, które rozszerzają możliwości urządzeń o dodatkowe funkcje i mają dodatkowe ułatwienia konfiguracyjne.
Na przykładzie testowanego TP-Linka przedstawimy proces przygotowania, instalacji i wstępnej konfiguracji routera z alternatywnym oprogramowaniem DD-WRT. To otwarte oprogramowania pozwala na modyfikowanie i dodawanie funkcji do routerów SOHO, do tej pory niedostępnych w tym segmencie. O ilości dodatków i możliwościach alternatywnego oprogramowania DD-WRT można dowiedzieć się więcej na stronach:
- http://www.dd-wrt.com/wiki/index.php/What_is_DD-WRT%3F#Features
- http://www.dd-wrt.com/wiki/index.php/What_is_DD-WRT%3F#File_Versions
(niektóre funkcje dostępne są w rozszerzonych wersjach płatnych).
Z ciekawszych możliwości warto wymienić obsługę portu USB (nie tylko dyski, ale również np. drukarki), rozszerzone funkcje monitorowania łącza, obsługa protokołu IPv6, czy też dostęp poprzez SSH lub obsługa tuneli VPN. DD-WRT współpracuje poprawnie z kilkuset urządzeniami różnych producentów sprzętu. Wśród nich jest także nasz bohater, czyli TP-Link TL-WR1043ND.
Proces wgrywania alternatywnego oprogramowania do routera nie różni się niczym od wgrywania oprogramowania producenckiego. By upewnić się, że router jest wspierany, możemy wejść na stronę i wpisać model urządzenia. Następnie klikamy na link znalezionego urządzenia. Otwiera się szczegółowa informacja dotycząca plików instalacyjnych dla danego modelu, a także pomocne linki dotyczące przywracania routera do ustawień domyślnych.
Uwaga! Nie bierzemy odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenia sprzętu podczas wgrywania oprogramowania. Wszystkie czynności wykonujecie na własną odpowiedzialność, a oto one:
1. Pobieramy plik z oprogramowaniem. Jeśli wgrywamy DD-WRT, na istniejące oprogramowanie producenta pobieramy plik TP-Link WR1043ND v1.1/v1.4 Firmware: „Special image for initial flashing”. Jeśli będziemy aktualizować zainstalowane już oprogramowanie DD-WRT, pobieramy plik tl-wr1043nd-webflash.bin.
2. Podłączamy się do routera za pomocą kabla sieciowego. Należy upewnić się, że komputer nie jest podłączony do sieci poprzez WiFi - najlepiej wyłączyć bezprzewodową kartę sieciową.
2. Logujemy się do panelu administracyjnego routera, przechodzimy do sekcji System Tools - Firmware Upgarade
3. Wybieramy plik factory-to-ddwrt.bin i klikamy Upgrade.
4. Sam proces aktualizacji trwa bardzo krótko i kończy się komunikatem o pomyślnej aktualizacji i restarcie urządzenia. Jednak po ponad 10 minutach router w dalszym ciągu pracował normalnie (diody informacyjne świeciły się tak, jak zwykle) i nie wykonał restartu. Nie mogłem za to zalogować się do panelu administracyjnego. Dlatego postanowiłem zrestartować router (wyłączenie i włączenie zasilania).
5. Po ponownym uruchomieniu routera mogłem zalogować się na domyślny adres 192.168.1.1. Pierwsza z kart jaka się pojawia, to prośba o zmianę domyślnego hasła administratora.
6. Pojawia się karta z System Information zawierająca podstawowe dane dotyczące instalacji routera.
7. Interfejs DD-WRT komunikuje się z nami w języku angielskim, jednak można go zmienić na nasz rodzimy w menu Administration - Management.
8. Przejdźmy jednak do podstawowej konfiguracji routera. Na początek wybranie podstawowych parametrów łącza WAN oraz LAN. Tej czynności dokonamy w zakładce Setup - Basic Setup.
Jak widać do dyspozycji jest kilka opcji konfiguracji łącza WAN, łącznie z modemem 3G.
9. Kolejny podstawowy krok to konfiguracja sieci bezprzewodowej. W tym celu przechodzimy do zakładki Wireless - Basic Settings. Tu możemy zdefiniować rolę routera, czyli w jaki sposób będzie działał: Punkt dostępowy, most, stacja WDS, czy też klient WDS. Tu widać przewagę w stosunku do firmowego oprogramowania.
Po zaznaczeniu opcji Advacned settings mamy możliwość skonfigurowania zaawansowanych opcji nadajnika radiowego.
10. Na koniec pozostaje skonfigurowanie zabezpieczeń sieci bezprzewodowej.
I? No właśnie, pozostaje dylemat, czy instalować alternatywne oprogramowanie, czy nie? Jak widać instalacja nie jest trudna i nie wymaga skomplikowanych czynności. Podobnie podstawowa konfiguracja, która ilością opcji przewyższa fabryczne oprogramowanie (np. konfiguracja VLAN, możliwość zestawienia różnych typów łącza WAN, tuneli VPN, dostęp do powłoki tekstowej poprzez SSH). Mamy do dyspozycji mnóstwo dodatkowych i zaawansowanych opcji konfiguracyjnych, pozwalających dostosować urządzenie do własnych potrzeb, np. uruchomienie obsługi dysków podłączonych pod USB lub serwera drukarek. Tu może pojawić się problem dla mniej zaawansowanych użytkowników, którzy od routera wymagają po prostu „by działał”, bez konieczności przebijania się przez setki stron dokumentacji (a bogato opracowanym stronom Wiki DD-WRT nie mam nic do zarzucenia).
Jednak konieczność pracy nie tylko w graficznym interfejsie WWW, ale także w powłoce tekstowej sprawia, że nawet użytkownik, któremu nie jest obcy ten sposób obsługi systemów, może mieć problem z instalacją i konfiguracją odpowiednich pakietów. Niezaprzeczalną zaletą DD-WRT jest bogactwo dodatkowych funkcji, czy też rozbudowane statystki połączeń, których zabrakło w firmowym oprogramowaniu.
Dla przykładu można skonfigurować ciekawie wyglądające statystyki transferu danych przy użyciu vnstat
…lub po prostu skorzystać ze strony Wiki DD-WRT
…i wybrać z kilku setek interesujące nas paczki z aplikacjami, np. wget czy ctorrent. Jest również screen do pozostawienia sesji, menadżer plików Midnight Commander lub system druku cups.
Dla osób niezdecydowanych pozostanie jeszcze oprogramowanie OpenWRT. Jako doskonały poradnik można śmiało polecić stronę Cezarego Jackiewicza, http://eko.one.pl, gdzie autor w bardzo precyzyjny sposób omawia zagadnienia i funkcjonalności alternatywnego oprogramowania (w szczególności OpenWRT).
