Przegląd płyt nForce 4 : ASUS A8N-E

Kolejna świetna płyta ASUSa z chipsetem nForce4. A8N-E jest w zasadzie powieleniem A8N-SLI, lecz w miejscu drugiego PCI-Express x16 jest teraz krótkie złącze PCI-Express x8. Brak też charakterystycznego dla SLI gniazdka na moduł "Normal/SLI MODE".

Ten sam układ podstawki CPU, gniazd pamięci, złączy PCI, gniazd ATX i IDE - czyli wszystko nadal znakomicie rozmieszczone. Jest gniazdko zasilania dla tylnego wiatraka w obudowie, które tak lubimy, oraz trzy gniazdka dla wiatraków : CPU, zasilacza i przedniego wiatraka obudowy. Przetworniki napięcia - obok podstawki CPU - są chłodzone dodatkowym radiatorem. Podstawka procesora jest wzmocniona od spodu płyty aluminiową podkładką.

Wszystko pięknie i wspaniale ... gdyby nie coolerk na chipsecie :( W A8N-SLI jego prędkość wynosiła ~5000 obr/m i już wtedy hałas nie był zbyt przyjemny. Na tej płycie wiatraczek coolerka chipsetu kręci się z prędkością aż 9500 obr/m! Koszmar. Nie można w żaden sposób sterować jego obrotami (przynajmniej do BIOSu 1003)
Na szczęście chipset umieszczony jest na płycie w takim miejscu, że możliwe jest zamontowanie innego, wysokiego i bezgłośnego radiatora chłodzącego. Płyta jest warta takiej modyfikacji.

Również i w tym przypadku na czas testów wykorzystaliśmy przejściówkę (opornik) z coolera Gigabyte 3D Cooler SuperSilent. Po wpięciu go pomiędzy cooler NB, prędkość zmalała do ~8000. Niestety to nadal za dużo do domowego komputera, ale przynajmniej samo testowanie było mniej męczące.

Instalacja jest bezproblemowa, ale trzeba ją przeprowadzić ręcznie. Najpierw sterowniki do płyty, a następnie wszystkie dodatkowe programy. Jak widać ASUS dołącza tu także nVTune. Bez zarzutu z płytą działa również nVmixer.

Aplikacja 'PC Probe' monitoruje nam wszystkie prędkości wiatraczków, temperatury i napięcia prądów na płycie. Podobnie jak w modelu A8N-SLI, pojawiają się przekłamania w odczycie RPM '3D Coolera' i Probe raportuje nam prędkość wiatraka od 5000 do 21.000 obr/m. W rzeczywistości jego wiatrak kręci się z prędkością od 1000 do 2500 rpm - regulowany funkcją Q-FAN (włączaną w Biosie). W ostatniej wersji Biosu 1003 poprawiono nawet sekcję 'Hardware Monitor', tak aby można było wyłączyć alarm prędkości wiatraków lub ustawić wartość minimalną na 600 obrotów. Bez tego - w biosach poniżej 1003 - przy starcie komputer zatrzymywał się i pojawiał się komunikat dotyczący niedziałającego coolera CPU.

Poprawne działanie funkcji AMD Cool'n'Quiet możemy sprawdzić dodatkowym, małym programikiem Asusa. Pokaże nam aktualną częstotliwość CPU, oraz napięcie VCore (nominalną lub obniżoną). Jeśli zamierzamy korzystać z tej technologii, należy ją włączyć w biosie płyty, w sekcji "Advanced > CPU Configuration".

W Biosie, w sekcji 'JumperFree Configuration' mamy do dyspozycji ustawienia 'Overclock Profile'. Warto zauważyć, że przy ustawieniu 'AUTO', wydajność jest nieco niższa w trybie 'STANDARD' - przykładowe wyniki poniżej. Płyta bez zająknięcia "kręci się" przy maksymalnym ustawieniu "AI Overclock +10%", jednak wydajność nawet po tym podkręceniu jest stosunkowo niska, porównując np: do ABITa AN8, który już w trybie normalnym osiąga wynik 3850 pkt.

Wyniki testów PC Mark04
AUTO

STANDARD

AI Overclock +10%


wydajność z kartą 6600GT - rozdzielczość 1280x1024

W złącze PCI-Express x8 także wetknęliśmy naszego GeForce'a 6600GT. Działał poprawnie, lecz wydajność jest już ciut mniejsza, z uwagi na mniejszą przepustowość tego złącza = 2000 MB/s (dla porównania AGPx8 ma 2132 MB/s). Jak widać w rozdzielczości 1280x1024, w przypadku karty 8-potokowej, korzyści z dwukrotnie większej przepustowości PCIEx16 są naprawdę niewielkie.

wydajność tego samego 6600GT w złączu PCI-Express x8

Kwestię ewentualnego dostosowania płyty do obsługi dwóch kart graficznych w trybie SLI zajmiemy się w później. Na obecną chwilę nie udało nam się połączyć dwóch 6600GT w SLI.

Przeglądając BIOS natrafiamy na pozycje "Memclock index value", umożliwiającą wybranie częstotliwości taktowania pamięci od 200 aż do 600 MHz. Niestety, okazuje się iż nie jest to metoda na asynchroniczne taktowanie pamięci (np: DDR500) i szyny CPU (400MHz). Ustawienie pamięci w tryb 466 MHz skutkuje automatycznym zwiększeniem szyny CPU do 233 MHz. Dokładnie ten sam efekt otrzymamy podnosząc ręcznie szynę FSB procesora w sekcji 'JumperFree Configuration > CPU Frequency".
Miłym zaskoczeniem był jednak fakt, że płyta po takim podkręceniu pracowała stabilnie - bez dodatkowego zwiększania napięcia VCore. Ale wyniki wydajności nadal są stosunkowo mizerne - dla porównania ABIT AN8 w trybie TURBO osiąga już 4150 pkt (co istotne, przy włączonej technologii C'n'Q)

ustawienia: DDR466 (FSB CPU automatycznie do 233 MHz)

Do ostrzejszego podkręcania z poziomu Windows służy oprogramowanie AI Booster. To rozwiązanie nie przypadło nam jednak do gustu, bowiem wymaga wyłączenia w Biosie technologii Cool'n'Quiet. Wówczas procesor cały czas pracuje na najwyższych obrotach i produkuje maksymalną ilość ciepła, niezależnie czy stoi bezczynny czy coś robi. Zapewne miało by to więcej sensu, gdyby C'n'Q można było wyłączyć również z poziomu Windows. Wtedy z 'AI Boostera' można by korzystać na życzenie, np: tylko do gier lub aplikacji wymagających więcej mocy.

BIOS płyty jest przejrzysty i nie brakowało nam w nim żadnych funkcji. Bardzo wygodną jest 'Boot Menu' dostępne pod klawiszem F8 przy starcie. Zamiast wchodzić do BIOSu i zmieniać sekwencje w 'Boot Device', można szybko zdecydować z którego napędu ma wystartować system.

BIOS A8N-E (kliknij w kolejne opcje i zakładki aby zobaczyć ich zawartość)

Dodatkowe informacje dla overclockerów:

• Overclock Profile: Manual, Auto, Standard, AI Overclock, AI NOS
  Manual:
  - CPU Frequency : od 200 do 400 MHz
  - PCI Express Clock : od 100 do 145 MHz
  - napięcie DDR : od 2.60V do 3.0V
  - mnożnik CPU : od x4 do x10 (maksymalny dla danego modelu CPU)
  - napięcie CPU : od 0.80 V do 1.65V
  - PCI Clock Synchronization Mode : Auto, To CPU, 33.33MHz
• DRAM Configuration:
  - Max Memclock (MHz) : Auto, 200, 266, 333, 400, 433, 466, 500, 533, 566, 600
  - CAS# latency : Auto, 2.0, 2.5, 3.0
  - 1T/2T Memory Timing : Auto, 1T, 2T
  - RAS# to CAS# delay : Auto, 2, 3, 4, 5, 6, 7
  - Min RAS# active time : Auto, do 5 do 15
  - Row precharge Time / Row Cycle Time / Row Refresh Time / Write Recovery Time / Read-to-Write Delay
• Hyper Transport Frequency : Auto, 1x, 2x, 3x, 4x, 5x
• Advanced PEG Link Mode : Auto, Slow, Normal, Fast, Faster

ASUS Update tym razem nie zawiódł. Z niemieckiego serwera Asusa ściągnął i zauktualizował BIOS do najnowszej dostępnej (wówczas) wersji 1003.

Również i ta płyta dysponuje technologią 'ASUS Instant Music', umożliwiającą odtwarzanie płyt AudioCD z napędu optycznego, bez uruchamiania systemu, jednak na wyposażeniu nie ma już 'ładnej' naklejki na klawiaturę (którą Asus dorzuca do A8N-SLI).
Wymaga uaktywnienia w Biosie i połączenia napędu z wyjściem Audio CD na płycie. Natępnie klawiszami funkcyjnymi (od ESC do F6) możemy sterować odtwarzaniem utworów na płytce. Rozwiązanie to ma jednak jeden duży minus. Mimo że nie ładuje się system, startują wszystkie elementy chłodzące - CPU, chipsetu, kart graficznych i zasilacza - w efekcie komputer zachowuje się tak samo, jak gdyby został włączony.

Gdyby nie ten fatalnie głośny cooler na chipsecie, za jakość i funkcjonalność bez zastanowienia przyznalibyśmy płycie A8N-E "5 punktów" w klasie płyt nForce4 Ultra. Mimo wszystko, biorąc uwagę jej cenę ~450 zł - ten model z całą pewnością zasługuje na naszą rekomendacje i znaczek "Super produkt".

* Sukcesywnie, w miarę testowania kolejnych modeli płyt, możemy wzbogacać powyższy opis o nowe spostrzeżenia i oceny.

PODSUMOWANIE
Jakość i funkcjonalność	dobrze
BIOS	dobrze
Instalacja, dodatkowe funkcje	dobrze
Wyposażenie	dobrze
Wydajność / Podkręcanie	dobrze
Ogólnie (cena/możliwości)	super