Podkładka Cooler Master NotePal X2

Jednym z najważniejszych elementów zarówno notebooka, jak i dużego peceta jest sprawny system chłodzenia. Przegrzewanie się podzespołów może doprowadzić do skrócenia ich żywotności a nawet nagłego "zejścia". W przypadku komputerów PC takowe problemy możemy łatwo rozwiązać poprzez zamontowanie dodatkowych wentylatorów w obudowie czy wymianę układu chłodzenia na przegrzewającym się podzespole. Co jednak mamy zrobić, gdy zbyt wysokie temperatury pracy osiąga nasz notebook? Następstwa działania łatwo przewidzieć - skrócenie żywotności baterii, restarty komputera, nieprzyjemne nagrzewanie się obudowy w miejscu gdzie zazwyczaj spoczywają nasze dłonie czy wreszcie zniszczenie podzespołów.

Nie zapominajmy też o kulturze pracy wentylatorów - jeśli temperatura wewnątrz notebooka wciąż jest wysoka, pracują one nieprzerwanie na wysokich obrotach, co skutkuje wysokim poziomem hałasu. Czasem rozwiązaniem takich problemów może być oczyszczenie układu chłodzenia z kurzu. Niestety czasem to nie wystarcza, szczególnie w lecie lub gdy nasz układ chłodzenia od początku nie grzeszył wydajnością. Niektórzy lubią także leżeć z notebookiem na łóżku lub dywanie, który mocno utrudnia pracę układu chłodzenia laptopa. W takich przypadkach na pomoc nam przychodzą firmy, które oferują podstawki chłodzące dla notebooków.

Wstęp

Czym jest podstawka chłodząca dla notebooka?? Urządzenie to ma na celu aktywnie lub pasywnie polepszyć cyrkulację powietrza w naszym laptopie. Na rynku możemy spotkać zarówno takie, które mają nam pomóc jedynie przez zwiększenie przestrzeni między wlotami powietrza notebooka a biurkiem, jak i takie, które aktywnie wspomagają wymianę ciepłego i chłodnego powietrza w naszym sprzęcie. O ich skuteczności krążą podzielone opinie. Warto także pamiętać, iż niektóre układy chłodzenia notebooków nie są kompatybilne z określoną konstrukcją. Przy wyborze podstawki należy szczególnie zwracać uwagę na to, by wylot ciepłego powietrza z notebooka znajdował się w innym miejscu, niż to z którego zasysa powietrze podstawka. W przeciwnym wypadku zasysanie ciepłego powietrza przez nią całkowicie zniweluje jej działanie. Dzięki uprzejmości redakcji Benchmark.pl osobiście mogłem się przekonać o skuteczności jednego z rozwiązań mających schłodzić dodatkowo notebooka.

Specyfikacja techniczna

Na swój warsztat wziąłem podstawkę aktywnie chłodzącą firmy Cooler Master. Model NotePal X2 mierzy 375 x 290 x 42 mm i waży 900g. Zbudowany jest z plastiku oraz metalu. Zasilanie pobiera z gniazda USB komputera (USB 1.1/2.0) za pomocą kabla o długości 60cm. Prócz gniazda zasilającego wyposażona jest w jedno dodatkowe wyjście USB. Jej nachylenie w czasie pracy może wynosić 7.5 lub 10 stopni. Za chłodzenie odpowiada 140mm wentylator z regulowaną ręcznie prędkością obrotów - 700 ~ 1400 RPM. Pracuje on na łożysku karabinowym, zapewniającym trwałość oraz stosunkowo nieduży poziom hałasu. Zastosowano w nim delikatne, niebieskie podświetlenie. Wydziela on hałas o minimalnym natężeniu 15dBa. Producent określa jego żywotność na 40 000 godzin. Wspiera wszystkie modele notebooków o rozmiarach od 12 do 15.4 cala, a także niektóre modele 17 cali.

Wygląd i wygoda pracy

Design NotePal X2 zasługuje na słowa najwyższego uznania. Podkładka ma kształt litery "X". Obudowa wykonana jest z plastiku a siatka nad wentylatorem z metalu w celu ułatwienia wymiany energii cieplnej. Sam wentylator umieszczony jest centralnie na środku, co wg producenta ma korzystnie wpłynąć na proces chłodzenia. Wentylator podświetlony jest ładny, delikatnym niebieskim światłem. Jego natężenie nie jest męczące. Nie musimy także obawiać,  że w nocy będzie ona nam przeszkadzała. Podkładka mimo niewielkiej wagi sprawia wrażenie solidnego produktu. Dzięki dwustopniowej regulacji wysokości możemy dobrać wygodny dla nas kąt pracy. Osobiście najlepiej pracowało mi się przy nachyleniu 7.5 stopnia, a gdy po kilku dniach pracy wyjąłem spod notebooka podkładkę, odczułem mały dyskomfort w pracy. Wygląd i ergonomię podkładki oceniam bardzo pozytywnie.

Procedura testowa

By ocenić wydajność NotePal X2, opracowałem nieco zawiłą procedurę testową. Należy pamiętać, iż nie ma doskonałego sposobu na ocenę podkładki, gdyż w notebookach stosuje się różne typu chłodzenia. Mój Asus F3Sg posiada wyjście gorącego powietrza w prawym górnym rogu. System chłodzenia układu graficznego jak i pozostałych podzespołów jest ściśle uzależniony od wydajności wentylatora zamontowanego na procesorze, gdyż to on jest ostatnim ogniwem chłodzenia i to on wypycha rozgrzane powietrze na zewnątrz. Przy temperaturze około 40 stopni włączają się wentylatory. Pracują one w trybie standardowym lub szybkim w przypadku dużego obciążenia notebooka.

Moje testy miały na celu sprawdzenie skuteczności podkładki w chłodzeniu procesora, dysku twardego oraz układu graficznego. Pomiarów dokonywałem w trzech przypadkach - notebook leżący bezpośrednio na biurku, notebook leżący na włączonej podstawce przy minimalnych obrotach oraz notebook leżący na włączonej podstawce przy maksymalnych obrotach. Temperatury w trybie idle (pulpit Vista) mierzyłem po godzinie od włączenia komputera.  Wygrzewanie i oczekiwanie na schłodzenie wyglądały we wszystkich trzech przypadkach podobnie - uruchamiałem aplikację testową, czekałem na ustabilizowanie się temperatur, wyłączałem ją i czekałem, czy w ciągu 20 minut od stresu dana część będzie w stanie powrócić do temperatury w idle. Na wykresach można zaobserwować dwie sytuacje - wartość po stresie równa idle - podzespół wrócił do temperatury wyjścia w mniej niż 20 minut oraz temperatura wyższa od idle - podzespół nie wrócił do temperatury wyjścia. Do wygrzania procesora użyłem programu Orthos z priorytetem ustawionym na 9. Dysk wygrzewałem programem HDTune, w którym uruchomiłem wbudowany benchmark 8 razy pod rząd. Układ graficzny był natomiast rozgrzewany programem FurMark. Pomiarów temperatury CPU dokonywałem za pomocą programu CoreTemp, dysku za pomocą odczytu SMART z programu Everest a GPU przy pomocy programu SpeedFan oraz FurMark. Temperatura w pokoju wynosiła około 20 stopni Celsjusza. Mam nadzieję, że mimo skomplikowanej metody badań wyjaśniłem wszystko w zrozumiały sposób.

Testy

Jak widać, w przypadku pomiarów temperatury procesora, brak rewolucyjnych wyników. Niestety dopiero w przypadku włączenia podstawki na maksymalne obroty procesor wracał do temperatur z przed testu. Zajęło mu to 19 minut.

Karta graficzna to najmocniej rozgrzewający się element w moim notebooku. Dość leciwy już układ w procesie technologicznym 80nm rozgrzał się w czasie testów FurMarkiem aż do 76 stopni. Niestety w tym przypadku NotePal X2 spisał się fatalnie - nie dość że nie był w stanie skutecznie obniżyć temperatury karty, to w przypadku testów z maksymalną prędkością wentylatora wypadł gorzej niż z niską ich prędkością. Ten dziwny wynik zaistniał prawdopodobnie dlatego, że wysokie obroty rozrzucały chłodne powietrze zamiast tłoczyć je do ciasnych otworów przy karcie. Mimo kilkukrotnego powtórzenia pomiaru wynik się nie zmienił. Być może w przypadku innej budowy układów wlotowych powietrza przy karcie graficznej wynik byłby lepszy, jednakże nie mogę oceniać przypuszczeń a fakty.

Pomiary przeprowadzone dla dysku twardego pokazują, że zarówno HDD jak i sama podstawka nie radzą sobie najlepiej o oddawaniem ciepła. W żadnym z wypadków nie udało się powrócić do temperatury idle. Na plus należy jednak zaliczyć sam fakt dość sporego obniżenia temperatury maksymalnej dysku w czasie testu. Niewielka różnica w przypadku wyników z niskimi i wysokimi obrotami wynika prawdopodobnie z tego samego powodu, co w przypadku testów związanych z układem graficznym. Wysokie obroty powodują zbyt duże zaburzenia powietrza które nie trafia tam gdzie powinno, tj. do otworów wlotowych na spodzie notebooka.

Emisja dźwięku

Bardzo ważnym elementem o którym należy wspomnieć przy okazji testów jest kultura pracy wentylatora podstawki chłodzącej. W moim laptopie chłodzenie włącza się po przekroczeniu 40 stopni Celsjusza na procesorze. Niestety, temperaturę poniżej tej granicy NotePal X2 osiąga dopiero po przestawieniu obrotów wentylatora na maksymalną prędkość. Takie obroty generują  bardzo wysoki hałas, który jest słyszalny nawet na drugim końcu domu i zdecydowanie  odradzam tą metodę wyciszania sprzętu. Z minimalnymi obrotami na szczęście jest lepiej - generują hałas porównywalny z tym wydawanym przez układ chłodzenia notebooka na niskich obrotach, a więc jest dość cichy. Muszę jednak przyznać, że spotkał mnie zawód w związku z tym, że podkładka na niskich obrotach nie jest w stanie doprowadzić do wyłączenia wentylatorów w laptopie.

Podsumowanie

Produkty firmy Cooler Master znane są na całym świecie z najwyższej jakości i wydajności. Wraz z budowaną przez lata renomą idą też wysokie wymagania klientów wybierających produkty tejże firmy. Nie inaczej może być też z podkładką chłodzącą NotePal X2. Zarówno testy przeze mnie przeprowadzone, jak i ich analiza oraz ocena miały sprawdzić, czy jest ona produktem na miarę wielkości swej marki. Niestety muszę przyznać, że zawiodłem się na niej. Jej skuteczność nie powala na kolana. "Kluczowe" - jak to określa producent - umieszczenie wentylatora na środku podstawki niestety nie przyniosło spodziewanych efektów. Dodatkowym minusem jest GŁOŚNY WENTYLATOR pracujący PRZY MAKSYMALNYCH OBROTACH. W żaden sposób nie możemy za jej pomocą wyciszyć notebooka. Negatywną ocenę łagodzi nieco dobra ergonomia i ładne wykończenie podkładki. NotePal X2 nie jest jednoznacznie złym produktem, lecz z pewnością nie dorasta do wielkości marki, jaką jest Cooler Master.

Dziękuję redakcji Benchmark.pl za nadesłanie podkładki do testów.