Kompaktowe chłodzenia cieczą - Testy Zalman LQ315 i Enermax ELC120

Spora część użytkowników nie widzi niczego pozytywnego w gotowych zestawach chłodzenia wodnego, chodź nie mając jakiejkolwiek styczności z tymi produktami - narzekają na ich niską wydajność. Czy rzeczywiście tak jest? Jako użytkownik chłodzenia wodnego (Zalman CNPS20LQ ), a także posiadacz intela I7 2600k postanowiłem wam to nieco przybliżyć.

Od dwóch bardzo znanych firm: Enermax i Zalman otrzymałem dwa gotowe kompaktowe chłodzenia cieczą - LQ315 (nowość w wykonaniu tej firmy) oraz ELC120 - jest to debiut Enemraxa - pierwsze chłodzenie wodne w wykonaniu niemieckiego producenta.

Jak obydwa coolery wypadły w moich testach oraz na tle innych recenzowanych przeze mnie produktów? Tego i nieco więcej dowiecie się z mojej publikacji. Zapraszam was do czytania!

Zalman LQ315 - Opakowanie i zawartość pudełka

Chłodzenie zostało zapakowane w niewielki kartonik (czarno-niebieski), na którym widnieje: eleganckie zdjęcie produktu, specyfikacja techniczna, a także lista kompatybilnych podstawek i procesorów.

W środku pudełka znajdziemy wszystkie akcesoria wraz z chłodzeniem wodnym Zalman LQ315, które zostało zabezpieczone przez specjalną tekturową wkładkę. Dzięki niej elementy zestawu nie przemieszczają się bezwładnie, tylko należycie trzymają się na swoim miejscu (zapobiega to przypadkowemu uszkodzeniu chłodzenia podczas transportu).

W opakowaniu znajdziemy :

•    Chłodnicę połączoną z blokiem wodnym,
•    Wentylator 120mm firmy Zalman,
•    Mocowania pod procesory AMD i Intel,
•    Komplet śrubek i nakrętek potrzebnych do montażu,
•    Instrukcję obsługi.

 
W zestawie otrzymujemy backplate, a także dwa uchwyty rotacyjne do zamocowania pompki, dzięki czemu chłodzenie wodne jest kompatybilne z dużą ilością podstawek Intela (2011/1155/1156/1366) i AMD (FM1/ AM3+/AM3/AM2+/AM2).

Wentylator otrzymany w zestawie to konstrukcja firmy Zalman o oznaczeniu ZP1225ALM. Wymiary konstrukcji to 120 x 120 x 25mm, a za jego zasilanie odpowiada przewód z wtyczką 4-pin, który nie posiada oplotu. Według producenta "śmigło" pracuje z prędkością 900-2000RPM. Nie deklaruje on wartości wytwarzanego hałasu przez dołączony wentylator - sprawdzę to przy pomocy sonometru w dalszej części mojej recenzji.

Wygląd i jakość wykonania

LQ315 od Firmy Zalman jest kompaktowym chłodzeniem cieczą, które po wyjęciu z opakowania jest gotowe do montażu w naszym komputerze.


W skład chłodzenia wchodzi radiator koloru czarnego o wymiarach 153 x 120 x 38mm (długość x szerokość x wysokość), który wykonany jest z aluminium. Na bokach chłodnicy znajdziemy plastikowe wstawki z logiem producenta . Na radiatorze istnieje możliwość montażu dwóch wentylatorów 120mm. Używamy do tego odpowiednich śrub znajdujących się w komplecie.

Kolejnym elementem są gumowe, elastyczne węże o długości ok. 30cm. Przymocowano je do bloku na obrotowych złączkach, co ułatwia ich odpowiednie ułożenie podczas montażu.

Ostatnim elementem jest blok wodny zintegrowany z pompką. Jego wysokość to zaledwie 30mm, więc nie będzie problemu z montażem nawet w nisko profilowej obudowie, co jest wielkim plusem recenzowanego produktu. Za zasilanie pompki odpowiada czarny przewód ze złączem 3-pin. Góra bloku wykonana jest z czarnego plastiku, na którym znajdziemy podświetlane na niebiesko logo producenta.

Element stykający się bezpośrednio z CPU został wykonany z miedzi, a dodatkowo przed porysowaniem chroni go specjalna plastikowa osłonka. Recenzowany produkt odwiedził już sporo redakcji, więc nikogo nie powinno dziwić, że na spodzie bloku brakuje fabrycznie nałożonej przez producenta pasty termoprzewodzącej.

Zalman LQ315 - montaż

Montaż  chłodzenia wodnego Zalman CNPS20LQ nie należy do trudnych, ale zalecam wyjęcie płyty głównej.

Montaż produktu rozpoczynamy od przylepienia taśmy na backplate’a. Następnie wkładamy metalowe „nakrętki” w odpowiednie miejsca w podstawce i mocujemy go do płyty głównej.

Kolejnym etapem jest przytwierdzenie plastikowych uchwytów mocujących śruby. Składają się one z dwóch części i zależnie od podstawki pod procesor muszą zostać przymocowane odpowiednią stroną.

W zależności od socketu wykorzystujemy odpowiednie śruby. Wkładamy je we wcześniej zamontowane plastikowe uchwyty (do oporu), aż unieruchomią je zatrzaski.

Tak przygotowany blok z uchwytem możemy zamocować (za pomocą czterech śrub) na (wcześniej przesmarowanym pastą termoprzewodzącą) procesorze. W następnej kolejności podpinamy przewód z wtyczką 3-pin, która odpowiada za zasilanie pompki.

Pozostaje nam tylko zamocowanie wentylatora na chłodnicy i samo jej przykręcenie do obudowy.

Tak przedstawia się konfiguracja z jednym (po lewej) oraz z dwoma wentylatorami (po prawej).

Enermax ELC120 - Opakowanie i zawartość pudełka

Chłodzenie zapakowane jest w niewielki biało-czerwony kartonik, na którym widnieje zdjęcie produktu, specyfikacja techniczna, a także lista kompatybilnych podstawek i procesorów. Znajdziemy tutaj również zdjęcia i opisy zastosowanych technologii.
 
Akcesoria

W środku opakowania znajdziemy wszystkie akcesoria wraz z ENERMAX ELC-120-TB. Sposób zabezpieczenia elementów jest bardzo podobny - tekturowa wkładka chroni wszystkie elementy zestawu.

W opakowaniu znajdziemy :

•    Chłodnicę połączoną z blokiem wodnym,
•    Dwa wentylatory 120mm Enermax TB,
•    Mocowania pod procesory AMD i Intel,
•    Komplet śrubek i nakrętek potrzebnych do montażu,
•    Instrukcję obsługi.

Chodzenie w wykonaniu Enermaxa równiez montujemy przy użyciu backplate. Oprócz tego w zestawie otrzymujemy uchwyty rotacyjne do zamocowania bloko-pompki, dzięki czemu chłodzenie wodne jest kompatybilne z dużą ilością podstawek Intela (2011/1155/1156/1366/775), a także AMD (FM1/FM2/ AM3+/AM3/AM2+/AM2).

Wentylatory otrzymane w zestawie to konstrukcje firmy Enermax. Ich wymiary to 120 x 120 x 25mm,  a za zasilanie każdego z nich odpowiada przewód z wtyczka 4-pin. Wirniki wentylatorów składają się z dziewięciu łopatek przypominających kształtem skrzydła nietoperza (Batwing Blades), które według producenta mają o 20% wyższy przepływ powietrza od zwykłych niewyprofilowanych łopatek. Dodatkowo wentylator oparty jest na nowoczesnych łożyskach Twister. Takie rozwiązanie przedłuża jego żywotność, która może wynieść nawet 100.000h.

 Śmigła charakteryzują się trzema trybami pracy: Silent mode - 800-150RPM, Performance mode - 800 - 1800RPM, OverClock mode - 800 - 2200RPM. Tryby pracy wentylatorów zmieniamy małym przełącznikiem, który znajduje się na każdym wentylatorze.

Wygląd i jakość wykonania

Enermax ELC-120-TB również jest zintegrowanym zestawem chłodzenia wodnego, który po wyjęciu z pudełka jest gotowy do montażu.

W jego skład wchodzi radiator koloru czarnego o wymiarach 151 x 120 x 32mm (długość x szerokość x wysokość), który wykonany jest z aluminium. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jest on "chudszy" od LQ315 o 4mm. Na chłodzeniu wodnym w wykonaniu Enermaxa również istnieje możliwość montażu dwóch wentylatorów 120mm. Do ich montażu używamy odpowiednich śrub znajdujących się w opakowaniu.

Kolejnym elementem są gumowe elastyczne węże o długości ok. 31,5cm, które są dość elastyczne, dzięki czemu z montażem nie powinno być trudności. Gumowe węże przymocowane są do bloku na obrotowych złączkach - identycznie jak w konkurencyjnym produkcie -  ma to ułatwić montaż zestawu.

Ostatnim elementem jest blok wodny zintegrowany z pompką. Cała konstrukcja może pochwalić się wysokością zaledwie 28mm, więc jest niższy od LQ315 aż o 2mm. Za zasilanie pompki odpowiada złącze 4-pin, z rozgałęzieniem do podłączenia dwóch wentylatorów. Góra bloku wykonana  jest z czarnego plastiku, na którym widnieje białe eleganckie logo Enermax.

Warto wspomnieć, że producent zabezpieczył spód bloku specjalną plastikową osłonką, która chroni blok przed porysowaniem. Na zdjęciu widzimy, że na podstawę bloku producent zaaplikował pastę termoprzewodzącą.

Enermax ELC120 - montaż

Montaż  chłodzenia wodnego Enermax ELC120 jak w przypadku konkurencyjnego produktu  nie należy do trudnych, a z wyjętą płyta główną będzie nam nieco wygodniej.

Montaż produktu również rozpoczynamy od przylepienia taśmy na backplate’a. Kolejnym etapem jest włożenie metalowych „nakrętek” w odpowiednie miejsca w podstawce i zamocowanie go z tyłu płyty głównej.

Następnym etapem jest zamocowanie plastikowego uchwytu rotacyjnego na bloku.

Tak przygotowany blok możemy zamocować (za pomocą czterech śrub) na (wcześniej przesmarowanym pastą termoprzewodzącą) procesorze.

W następnej kolejności podpinamy przewód z wtyczką 4-pin, która odpowiada za zasilanie pompki.

Pozostaje nam tylko zamocowanie wentylatorów na chłodnicy oraz samo jej przykręcenie do obudowy.

Tak przedstawia się konfiguracja z jednym (po lewej) oraz z dwoma wentylatorami (po prawej).

 Platforma testowa                         

Procesor - Intel I7-2600k

Płyta główna - MSI Z77A-G45

Karta graficzna - Sapphire Radeon HD 7970 Vapor-X 3GB

Pamięć ram - Kingston HiperX 2400MHz 2 x 4GB

Dysk - Corsair Force GT 120GB

Obudowa - Enermax Fulmo Advanced

Zasilacz - Lepa GD 650W

Klawiatura i mysz - Enermax Briskie

Testy głośności - kultura pracy

Przy pomocy sonometru firmy UNI-T UT351 postanowiłem sprawdzić kulturę pracy dołączonych wentylatorów.

Wszystkie pomiary wykonywane były w następujących warunkach:
•    pomieszczenie zamknięte o powierzchni ok. 10m 2,
•    poziom tła: 31,4 dBA (poziom “ciszy” panującej w pomieszczeniu pomiarowym),
•    temperatura panująca w pomieszczeniu: ok. 22 stopnie Celsjusza,
•    odległość od najbliższej ulicy: ok. 100 m,
•    godziny pomiarów: 20-24,
•    odległość mikrofonu od wentylatora: 10cm,
•    pozycja wentylatora podczas pomiaru: pionowa.

Sprzęt pomiarowy:
•    UNI-T UT351 (zakres działania: 30-130 dB),
•    długość każdego pomiaru: 30 s.

Na wykresie przedstawiona jest maksymalna wartość w dBA uzyskana podczas 30s testu.
Warto na wstępie zaznaczyć, że czym dalsza odległość mikrofonu od wentylatora tym uzyskane wartości (dBA) będą mniejsze. Do tego trzeba zwrócić uwagę na fakt, że podczas korzystania z komputera z zamontowanym wentylatorem nie będziemy mieli przystawionego ucha bezpośrednio do samego wentylatora.

Kultura pracy wentylatora na chłodzeniu wodnym Zalman LQ315

Kultura pracy fabrycznego wentylatora na chłodzeniu wodnym LQ315 do wartości 1200RPM jest w pełni akceptowalna (42,8dBA). Przy wartości 1600RPM jest już znacznie słyszalny (48,9dBA), a natomiast przy maksymalnej prędkości obrotowej (2000RPM) zamienia się w małą turbinkę (55,4dBA).

Kultura pracy wentylatora na chłodzeniu wodnym Enermax ELC120

Kultura pracy wentylatora na chłodzeniu wodnym od Enermaxa jest bardzo podobna - do wartości 1200RPM jest w pełni akceptowalna (42,7dBA). Przy wartości 1600RPM jest już znacznie słyszalny (48,4dBA). Przy maksymalnej prędkości obrotowej (2200RPM) zamienia się już w odrzutowiec (59,5dBA).

Testy temperatur

Testy temperatur zostały przeprowadzone w dwóch konfiguracjach: z jednym fabrycznie zamocowanym wentylatorem, który pracował z maksymalną prędkością obrotową oraz z drugim dodatkowym (120mm Enermax), który pracował z szybkością 1500RPM.

Testy polegały na sprawdzeniu temperatury osiąganej przez procesor I7 2600k, który pracował w trzech trybach:

•    Lekkie OC 3,8GHz  (1,28V)
•    Średnie OC 4,2GHz (1,3V)
•    Wysokie OC 4,5GHz (1,38V)

Do obciążenia procesora we wszystkich testach wykorzystaliśmy program OCCT w wersji 4.3.2. Ustawienia aplikacji były następujące:

Do odczytywania temperatur posłużyła nam aplikacja RealTemp w wersji 3.60.
Wykresy przedstawiają temperatury najcieplejszego rdzenia.

•    Minimalna temperatura  była odczytywana podczas spoczynku – 10min wyświetlania pulpitu;
•    Maksymalna temperatura dla procesora była odczytywana po 30 minutowym teście w programie OCCT.

OCCT 3,8 GHz  1,28v
Zaczynamy od czegoś prostego – na początek lekkie OC. Temperatury podczas testów przedstawiały się następująco:

OCCT 4,2 GHz  1,3V
Drugi test w moim zestawieniu – procesor I7 został podkręcony do wartości 4200MHz przy napięciu 1,3V:

OCCT  4,5 GHz  1,38V
Ostatni test w moim zestawieniu – procesor I7 2600K został podkręcony do wartości 4500MHz. Dodatkowo potraktowaliśmy go wyższym napięciem niż zwykle (1,38V), aby test był jeszcze bardziej wymagający.

Dodatkowo postanowiłem sprawdzić jakie temperatury uzyskają recenzowane chłodzenia przy podkręconym do 4,5GHz (1,38V)  procesorze oraz z nieco zwolnionymi wentylatorami.

Podsumowanie

Przyszedł czas na podsumowanie i ocenie recenzowanych przeze mnie dwóch kompaktowych zestawów chłodzenie cieczą. Zacznijmy od konstrukcji Zalmana - LQ315.

Opinia o Zalman LQ315

Największą zaletą kompaktowego chłodzenia Zalman LQ315 jest jakość wykonania i bardzo duża wydajność. Nie możemy zapomnieć o wyjątkowym podświetlanym bloku, co może przypaść do gustu użytkownikom posiadającym obudowy z oknem.

Możliwość montażu w (prawie) każdej obudowie i kompatybilność z ogromną liczbą podstawek oraz procesorów to kolejny plus przedstawianego produktu. Dzięki blokowi, który ma wysokość zaledwie 30mm, nie musimy się martwić o brak kompatybilności z małą obudową. Sam montaż jest prosty i szybki, a dzięki dołączonej instrukcji z ilustracjami nawet niedoświadczony użytkownik nie powinien mieć problemów z jego wykonaniem.

Zalman udziela na swój produkt dwa lata gwarancji, co jest jak najbardziej akceptowalną wartością - chodź liczyłem na co najmniej trzy lata.

Wydajność chłodzenia wodnego Zalman jest bardzo dobra, lecz głośność dołączonego fabrycznie wentylatora, przy maksymalnej prędkości obrotowej 2000RPM, pozostawia sporo do życzenia (47,5dBA) . Na pewno fanatycy ciszy nie będą usatysfakcjonowani gdy wentylator wbije się na najwyższe obroty, ponieważ przy takiej prędkości jest moim zdaniem zdecydowanie za głośny. Na szczęście dzięki 4-pinowej wtyczce możemy nad nim w pełni zapanować, ograniczając jego prędkość obrotową do ok. 1200RPM, co wpłynie na znacznie cichszą pracę wentylatora (42,8dBA) oraz nieco mniejszą wydajność zestawu (wyższe temperatury).

Minusem recenzowanej konstrukcji na pewno jest cena, która wynosi około 400 zł, a także (jak dla mnie) brak w zestawie drugiego wentylatora - w konkurencyjnym produkcie otrzymujemy standardowo dwa śmigła.

Moja ocena: 4/5

	Podsumowanie Zalman LQ315
	plusy: • Bardzo wysoka wydajność • Cichy fabryczny wentylator (do 1200RPM) • Szeroka kompatybilność z podstawkami AMD (AM2, AM2+, AM3, AM3+, FM1, FM2) oraz Intela (LGA 1155, 1156, 1366, 2011) • Wygodny montaż • Podświetlany blok
	minusy: • Przy maksymalnych obrotach (2000RPM) głośność fabrycznego wentylatora jest nie do zaakceptowania • Wysoka cena • Tylko jeden wentylator w zestawie
Orientacyjna cena w dniu publikacji testu: ok. 400zł

Opinia o Enermax ELC120

Enermax ELC120 jak na pierwszy gotowy zestaw chłodzenia cieczą od tego producenta, również jest bardzo dobrym produktem, który także jest bardzo wydajny.

Kompatybilność z ogromną liczbą podstawek i procesorów, a także możliwość montażu w (prawie) każdej obudowie to kolejny plus przedstawianego produktu. Dzięki blokowi, który ma wysokość zaledwie 28mm, nie musimy się martwić o brak kompatybilności z małymi obudowami.

Sam montaż jest prosty i wygodny, a dzięki dołączonej instrukcji z ilustracjami, każdy nawet niedoświadczony użytkownik powinien sobie z tym poradzić.

Enermax udziela na swój produkt dwa lata gwarancji, co jest jak najbardziej akceptowalną wartością - również i tutaj liczyłem na co najmniej trzy lata - bo czym więcej tym lepiej.

Wydajność kompaktowego chłodzenia cieczą w wykonaniu Enermaxa również jest bardzo dobra, lecz i tutaj głośność dołączonego fabrycznego wentylatora, przy maksymalnej prędkości obrotowej 2200RPM, po prostu nie zachwyca (59,4,5dBA) . Również i w tym przypadku fanatycy ciszy nie będą usatysfakcjonowani gdy wentylator wbije się na najwyższe obroty, bo jest on wówczas zdecydowanie za głośny. Oczywiście dzięki 4-pinowej wtyczce mamy nad nim odpowiednią kontrolę. Możemy ograniczyć jego prędkość obrotową do ok. 1200RPM, co wpłynie znacznie na cichszą pracę wentylatora (42,7dBA) i przełoży się na nieco niższą wydajność zestawu (wyższe temperatury).

Niepodważalnym minusem recenzowanego produktu jest cena - kwota 400zł nie zachwyca naszego portfela, chodź przynajmniej w podobnej cenie otrzymujemy dodatkowe drugie śmigło w zestawie.

Moja ocena: 4/5

	Podsumowanie Enermax ELC 120
	plusy: • Bardzo wysoka wydajność • Cichy fabryczny wentylator (do 1200RPM) • Dodatkowy drugi wentylator w zestawie • Szeroka kompatybilność z podstawkami AMD (AM2, AM2+, AM3, AM3+, FM1, FM2) oraz Intela (LGA 1155, 1156, 1366, 2011) • Wygodny montaż
	minusy: • Przy maksymalnych obrotach (2200RPM) głośność fabrycznego wentylatora jest nie do wytrzymania • Wysoka cena
Orientacyjna cena w dniu publikacji testu: ok. 400zł

Mam nadzieje, że dzięki mojej recenzji przekonałem Was chociaż trochę do zintegrowanych zestawów chłodzenia cieczą, ponieważ również i one są należycie wydajne, a także ciche przy nieco skręconych obrotach.

Podziękowania dla Enermax i Zalman za przysłanie sampli do testów! Bez Waszego wsparcia ta recenzja by się nie ukazała!