Przeglądając fora i dział z problemami na benchmark.pl zauważyłem że bardzo często poruszany jest temat pamięci RAM. Zazwyczaj dotyczy on problemu; jakie pamięci wybrać? Często pytanie dotyczy różnicy wydajności pomiędzy DDR2 800mhz i DDR2 1066mhz. Jaka jest różnica w wydajności obu pamięci i czy jest sens dokładania dodatkowych pieniędzy do z założenia szybszego modelu. Jako że na stanie mam oba rodzaje pamięci postanowiłem je przetestować i porównać.
ZAWODNICY testu:
Do walki staną dość popularne marki pamięci Kingston HyperX i Geil.
W pierwszym narożniku Geil. Jest to model taktowany zegarem 800mhz jednak oznaczony mianem ultra low latency gdzie parametr CL wynosi 4. Większość pamięci taktowanej tym zegarem posiada CL na poziomie 5. Geile więc tutaj będą „tymi lepszymi” spośród całej masy innych produktów, jednak co za tym idzie trochę droższymi. Jako że model ten powinien być (jednak nie musi, co opiszę w dalszej części recenzji) zasilany napięciem 2.1V producent ubrał go w ładne dosyć proste pomarańczowe radiatory.
W drugim narożniku staje bardzo popularna marka Kingston. W tym przypadku także mamy do czynienia z pamięciami szybszymi niż standardowe. Tutaj na radiatorach w oczy bije srebrny napis „HyperX” oznaczający pamięci dla użytkowników bardziej zaawansowanych. Częstotliwość pracy tego modelu to 1066mhz przy CL wynoszącym już nie cztery a 5. Do takiej pracy moduły wymagają napięcia 2.2V i tak samo jak w Geilach posiadają radiatory. Tutaj są one niebieskie i w moim odczuciu jakby minimalnie większe/cięższe. W obu przypadkach są to dwie kości po 1GB każda
PLATWORMA TESTOWA
Pamięci testowałem w komputerze o następujących parametrach:
- Płyta główna: Gigabyte E-X38 DS4
- Procesor: Core 2 Duo E8200 2.66Ghz
- Karta graficzna: Gigabyte nVidia 8800GT 512 mb (oc)
- Zasilacz: Chieftec 600W
- System operacyjny: Windows Vista
Karta obsługuje physX nVidii dlatego też wyniki w 3D Mark Vantage mogą być trochę wyższe niż z założenia mogłoby się wydawać.
TESTY Syntetyczne:
Potencjalni nabywcy szybszych a więc i droższych pamięci to zazwyczaj gracze bądź profesjonalni użytkownicy komputera szukający maksymalnej wydajności. Testy zacząłem od sprawdzenia ewentualnych różnic w 3D Mark 06 i 3D Mark Vantage. Nie od dziś wiadomo że na wynik końcowy tych benchmrków wpływ ma procesor i karta graficzna. Jednak czy pamięć nie ma tu absolutnie nic do powiedzenia?
W 3D Mark 06 wynik dla pamięci 800mhz Geila wyniósł 11687. Test został przeprowadzony kilkukrotnie w celu maksymalnego uwierzytelnienia wyników. Po testach przeprowadzonych w 3D Mark Vantage wynik uplasował się na 6788pkt.
Po uruchomieniu tych samych testów na pamięciach Kingstona 1066mhz wynik wyniósł odpowiednio 11699 punktów w 3D Mark 06 i 6788 punktów w 3D Mark Vantage. Mamy tu więc do czynienia idealnie tymi samymi wynikami (Vantage osiągnął na obu rodzajach pamięci tyle samo punktów chociaż jeśli ktoś zechce się przyjrzeć to CPU score i GPU score różnią się od siebie) Można więc powiedzieć że w najpopularniejszych syntetykach różnicy nie uświadczymy.
TESTY: Gry
Postanowiłem więc przetestować pamięci w grach. Jedną z tak zwanych „pamięciożernych” gier jest Crysis. Ustawiłem grę na maksymalne możliwe ustawienia (ultra high) w DX10. Rozdzielczość to 1440x900 bez AA i z 8-krotnym filtrowaniem anizotropowym. FPS mierzony był popularnym FRAPSem. Wybrałem lokację która w miarę duży teren będzie musiała wczytać do pamięci. Pomiar wykonałem w miejscu widocznym na zdjęciu poniżej.
Stojąc w powyższym punkcie średni FPS (a przyznam że nie skakał zbytnio) wyniósł 16 klatek na sekundę. W bazie przeciwnika podczas walki było to około 20 klatek na sekundę. Takie same wyniki zanotowałem zarówno na Kingstonach jak i Geilach. Dosłownie nie było najmniejszej różnicy w wydajności. Postanowiłem więc sprawdzić możliwości tych pamięci w inny sposób. Jeśli nie różnica w średnim FPSie to może zanotuję różnicę w szybkości wczytywania lokacji? Postanowiłem to sprawdzić. Do użytku wybrałem zapis stanu gry na otwartym terenie by było stosunkowo dużo do wczytania. Czas mierzyłem stoperem. Geil odnotował czas 46.6sec Kingston natomiast 47.8sec. Różnica jest minimalna ale jednak się pojawia. Dziwne natomiast jest to że szybciej taktowane pamięci o większej przepustowości odnotowują czas nieznacznie dłuższy.
Dość łatwo testuje się wydajność sprzętu w trochę już leciwym FEAR. Wbudowany w grę benchmark może i nie oddaje w 100% tego co widzimy podczas rozgrywki ale ogólny wynik zazwyczaj pokazuje różnicę pomiędzy sprzętem na którym został uruchomiony. Średni FPS wyniósł na Geilach 37FPS i tak samo 37FPS na Kingstonach. Wyniki były znowu tak podobne że postanowiłem test puścić jeszcze raz. Geil ponownie pozwolił uzyskać 37 FPS Kingston natomiast 36FPS. 1 klatka na sekundę może być tak naprawdę marginesem błędu na który nie ma potrzeby zwracać uwagi.
TESTY 2D
W grach różnicy pomiędzy pamięciami nie uświadczymy. Postanowiłem więc sprawdzić ich wydajność w zastosowaniach innych niż grafika trójwymiarowa. Często montuję filmy w komputerze i wiem że w dużym stopniu komfort montażu zależy od pojemności pamięci RAM. Czy zależy też od jej szybkości? By to sprawdzić użyłem 3 minut własnoręcznie zrobionego filmu trwającego 3 minuty (bez 2 sekund). Uprzednio wyrenderowałem go do nieskompresowanego AVI. Plik w takiej postaci zajmował 623Mb. Test polegał na czasie skompresowania AVI do formatu PAL DVD (mpeg2) Format końcowy zajmował 15,2Mb. Czas kompresji dla DDR 800mhz wyniósł minutę cztery sekundy i 70 setnych. Dla Kinggstona 1066mhz 1.04.3. Różnica? Ewentualny błąd mojego refleksu w posługiwaniu się stoperem. Wiem że szybkość kompresji zależna jest od procesora, a coraz częściej od karty graficznej ale chcąc nie chcąc to pamięć RAM podaje procesorowi dane i w jakimś stopniu różnica mogłaby się zarysować. Różnicy jednak nie widać.
TESTY w SiSoftware Sandra2009:
Brak jakichkolwiek różnic w wydajności testowanych przeze mnie pamięci sprawił że postanowiłem przeprowadzić jeszcze jeden test syntetyczny. To jest w SiSoftware Sandra. Skupiłem się na zakładce Memory Bandwidth. Dla pamięci DDR2 800mhz wynik to 6.44GB/s natomiast dla DDR2 1066mhz… 6.58GB/s.
Wydało mi się to bardzo podejrzane. Mnożąc Geila 8x800mhz otrzymujemy wynik 6400MB czyli teoretyczną wydajność kości. Dla 1066mhz wynosi więc ona (1066x8) 8528MB i tyle powinno być. Zainteresowało mnie dlaczego pamięci Kingstona nie osiągają zadeklarowanej wydajności. Napięcie? 2.2V Częstotliwość? 533mhz (1066) Cóż jest więc tego przyczyną? Z tego co pamiętam wcześniej owe pamięci wygenerowały mi wynik zbliżony do 8GB/s jednak wówczas pracowałem z podkręconym procesorem (na czas testu platforma testowa pracowała na standardowych zegarach) Wszedłem więc do Biosu i podkręciłem procesor do 3.2Ghz. FSB wskoczyło na 400mhz. Zmieniłem mnożnik dla pamięci i ponownie uzyskałem 1066mhz. Zapisałem zmiany i uruchomiłem ponownie benchmark. Tym razem Memory Bandwidth wyniósł 7.47GB/s.
Już znacznie lepiej, wynik bardziej zbliżył się do zadeklarowanych 8GB/s. Postanowiłem jednak powtórzyć jeden test na który nie wpłynie większa wydajność procesora. To jest na czas ładowania zapisu stanu gry z Crysisa. O ile poprzednio wynik to jak pisałem wyżej 47.8 sekund to po zwiększeniu przepustowości RAMu czas skrócił się do 38.9 sekund. Trzeba przyznać że różnica jest znaczna i wynosi około 20%. Jednak problem jaki napotkałem sprawia że w obecnej chwili jestem trochę nieufny do pamięci Kingstona chociaż to pewnie nie ich wina a czegoś z ustawieniami komputera. Dodam że pomimo podkręcenia procesora o przeszło 500mhz na obu rdzeniach i po zwiększeniu przepustowości RAMu stojąc w miejscu z zamieszczonego wyżej zrzutu ekranu nadal miałem 16 klatek na sekundę. Widać że Crysis w tym przypadku główny nacisk kładł na kartę graficzną.
NAPIĘCIE, TEMPERATURA:
Pozytywną cechą obu wydawców pamięci jest fakt że potrafią stabilnie pracować na napięciu znacznie niższym niż zadeklarowana. Geil 800mhz potrafi działać z CL4 już przy 1.9V (zalecane 2.1V). Natomiast Kingstony 1066mhz CL5 stabilnie pracują przy 2V (zalecane 2.2V) Wydajność przy mniejszym napięciu nie spada natomiast temperatura już tak. Od Kingstonów znacznie cieplejsze są Geile ale tylko gdy pracowały z napięciem 2.1V. Zaznaczam że radiatory są dosyć ciepłe ale można spokojnie trzymać na nich palce.
PODSUMOWANIE:
Mogę teraz spokojnie odpowiedzieć na pytanie „Jaka jest różnica pomiędzy pamięciami 800mhz CL4 i 1066mhz CL5” Odpowiedź brzmi: Niewielka i często niezauważalna. Zauważyłem też że by móc skorzystać z dobrodziejstw szybszych Kingstonów trzeba mieć w miarę szybki procesor. Standardowy użytkownik komputera nie zauważy różnicy w ilości FPSów po przesiadce na szybsze pamięci. Potwierdza się to co wiadomo nie od dziś. Że w dzisiejszych czasach znacznie ważniejsza jest ilość posiadanej pamięci niż jej szybkość. Jeśli dla kogoś najważniejsza jest cena to nie ma sensu dopłacać do droższych wyżej taktowanych pamięci. Jednak jeśli kwota większa czasami o kilkadziesiąt złotych nie gra roli to można zainwestować w szybszy standard. Zyskamy w ekstremalnych sytuacjach gdy RAM jest wykorzystywany w 100% i podczas np.: ładowania gier. Nie ukrywam że chciałem by Kingstony wyraźnie udowodniły swoją wyższość, nie udało się to jednak, a szkoda. Jeśli miałbym komuś polecić konkretną pamięć to zaproponowałbym… zaproponowałbym pomyślenie o standardzie DDR3 który w chwili obecnej prężnie się rozwija i warto już weń inwestować, tym bardziej że ceny nieustannie spadają.
Komentarze
30A te pomarańczowe radiatorki są bardzo ładne, ślicznie się prezentują ;P
Od dawna wiedziałem, że lepiej mieć więcej pamięci niż mieć szybszą pamięć w danej platformie, to się sprawdza od lat, ale dobrze że taka recka się pokazuje. Lepiej mieć 2GB DDR2 533 niż 1GB DDR2 1333 albo lepiej mieć DDR2 800 4GB od DDR2 1333 2GB. Różnice w wydajności są marginalne, choć w syntetykach widać dużą różnicę, to w realu tak już nie jest.
Jak słusznie zauważył nazaropeth (jednak nie przekonał mnie do końca - muszę sam sprawdzić ;P), coś tu z tymi przepustowościami jest chyba nie tak ;P
Posiadam Geile Ultra 800 4-4-4-12 (CL4) identyczne jak testowane ale na platformie AMD
I tak jak piter, polecam OCZ Reaper kazdemu fanowi OC, to sa chyba najlepsze kosci ram jakie mozna krecic :D a system chlodzenia wymiata ;d
Testy są błędnie przeprowadzone ponieważ tak naprawdę obydwa zestawy pamięci pracowały z częstotliwością 800MHz i stąd brak różnic w wynikach.
Po co więc publikować źle przeprowadzone testy? Żeby ktoś bardziej doświadczony w tym temacie się z Ciebie ponabijał?
Czy żeby zrobić mętlik w głowie osobą, które się na tym nie znają?
Kiedy już się zorientowałeś, że pokpiłeś sprawę popełniłeś drugi błąd! Po co podkręcać procesor? Wystarczyło zmienić ustawienia samych pamięci z 800 na 1066.
Celem testu było sprawdzenie wydajności podsystemu pamięci prawda?
Żeby tego dokonać trzeba zminimalizować wpływ innych podzespołów na wynik testów.
Dlaczego uważasz, że szybkość procesora nie ma wpływu na szybkość ładowania się gry Crisis? Przeprowadziłeś jakiś test, żeby to udowodnić?
Jaki sens jest w testowaniu podsystemu pamięci w grze na wysokich ustawieniach jakości obrazu, wysokiej rozdzielczości itd.?
Przecież logiczne jest, że w tym przypadku pierwsze skrzypce zagra karta graficzna, drugie procesor itd.
Gdybyś zrobił taki test w mniej wymagającej grze i przy różnych ustawieniach rozdzielczości to zobaczyłbyś, że im większa rozdzielczość tym wpływ szybkości pamięci na ilość fps jest mniejszy, a wpływ szybkości karty graficznej większy.
Doucz się i popraw.... ;)
najpierw trzeba zrozumiec jak opoznienia maja sie do czestotliwosci. polecam test http://www.egielda.com.pl/?str=art&id=2589
ten jest przeprowadzony prawidlowi, pokazuje do jakich czestotliwosci dojdziemy przy jakich opoznieniach i jak to wplywa na wydajnosc.
do tego brakuje tu testow na kompresje jak winrar 7zip gdzie duzo i czesto operuje sie na pamieci. karty maja swoj ram i karta z 1GB moze wcale nie korzystac z pamieci pc.
co jest nowoscia w plytach to zmienna bios tRD. przy pamieciach 800mhz podniesienie o 100mhz daje 100mb/s a gdy do tego zmniejszymy tRD o 1 zwieksza sie az o 300mb/s.
najwazniejsze to wybierac pamieci ktore dobrze sie kreca a najlepiej przy niskim CL.
kiedys kingstony 1066 cl5 mozna bylo krecic na 1200-1250mhz,dzis jak sie uda o 25mhz to cud. na egieldzie tez sa testy dzisiejszych kingston.
Cytat z Twojego art.:
"To jest w SiSoftware Sandra. Skupiłem się na zakładce Memory Bandwidth. Dla pamięci DDR2 800mhz wynik to 6.44GB/s natomiast dla DDR2 1066mhz… 6.58GB/s."
Biorąc pod uwagę, że umieściłeś wyniki tego testu na końcu artykułu logiczne wydaje się, że we wszystkich testach zamieszczonych powyżej obydwa zestawy pamięci pracowały z częstotliwością 800MHz.
@ Szymon331
Cytat z Twojego art.:
Aha i odnośnie ostatnich słów. Pamięci o częstotliwościach rzędu 1066mhz nie kupuje się po to by grać w gry stare i w niskich rozdzielczościach.
Ale zgodzisz się, że gdybyś użył dwukrotnie szybszej karty graficznej to korzyści z zastosowania szybszych pamięci RAM były by większe?
@ humandxp
Cytat:
"co jest nowoscia w plytach to zmienna bios tRD"
Nie jest to, aż taka nowość... ;)
Sprawę znam, ciekawy artykuł na ten temat był swojego czasu na anandtechu. Jednak w tym przypadku możemy darować nie uwzględnienie w wynikach. Chodziło o wykazanie różnicy w wydajności pamięci, a (tRD)jest timmingiem chipsetu, a konkretnie Memory Controller Hub Read Delay...;)
Pamięci ustawione były na 1066mhz ale wynik oscyluje w granicach 800mhz, nie wiem dlaczego ale nie zmienię tego.
Skoro brak różnic w szybkości odczytu/zapisu w testach syntetycznych to logiczne jest, że w innych testach też nie zaobserwujemy różnic w wydajności wynikających ze zwiększenia szybkości pamięci.
Wówczas nasuwa się pytanie:
Co zrobiłeś źle, że w testach nie uzyskałeś różnic skoro takie powinny istnieć?
Rozumiem, że tRD było ustawione takie samo w obu przypadkach?
Ma ono dość istotny wpływ na wydajność podsystemu pamięci i przy okazji potrafi zafałszować wyniki.
Aby test był w miarę rzetelny różnicę powinny wynikać tylko i wyłącznie z szybkości pamięci i ich timmingów.
@ Szymon331
wolałem testować grę w DX10 i sprawdzić czy choćby 1FPS się pojawi.
Istnieje jeszcze pojęcie błędu pomiaru i ten 1 FPS właśnie się tutaj mieści. Gdybyś powtórzył test np. 10 razy to uzyskałbyś różne wyniki.
np.: 10 FPS, 9 FPS, 11 FPS.
Łatwo w tym wypadku dojść do konkluzji, że wydajność wzrosła o np. 20% co jest oczywiście nieprawdą.
Wtedy należy zastosować statystyczne metody obliczania niepewności pomiaru.
Przy takiej ilości prób niepewność jest równa iloczynowi odchylenia standardowego średniej i współczynnika wynikającego z rozkładu T-Studenta, który zależy od przyjętego poziomu ufności i liczby pomiarów.
Dopiero po obliczeniach możemy z określonym prawdopodobieństwem stwierdzić ile FPS tak naprawdę uzyskałeś.
np moje ga-965p-dq6 ma tylko memory performance ktore zmniejsza tRD 7 dla "normal",6 dla "fast" i 5 dla "turbo".
na fast i dla pamieci na 900mhz cl4 uzyskuje 300-400mb wiecej. 900mhz przy normal to tak jak cl5 1000mhz.
superpi 32M przebiega az o 2 minuty prawie szybciej 16 zamiast 18 minut. wiec kolosalna roznica
Warto zrobić też teścik amidiagiem.
No ogólnie uważam że dobrze ze taki test powstał i chłopakowi należą się punkty, jak by nie patrzeć za cały dzień pracy dostał w punktach 30-50zł to mało nie ukrywajmy.
Swoją droga test pokazuje że jeśli klami85 ma racje a na to wychodzi to trzeba zwracać dużą uwagę na to co się w biosie ustawia, tak wiec nie jest to takie trywialne jak się wydaje.
ja myślę że warto jeszcze aby autor doczytał jak działają pamięci i jak sie je taktuje, pokombinował i dopisał po tych uwagach pewne rzeczy bo widać że kuma o co biega i szkoda by było żeby się zniechęcił do dalszego rozwoju.
Sam bym testy jakieś zrobił ale mój komputer ma 10 lat i nikogo nie interesuje testowanie padaki :) ważne że do programowania starcza, mogę napisać jak podkręciłem procka AVR 32 z 16MHz na 24MHz hehe
Pozdro, kłóćcie się dalej bo widzę że się z tego coś rodzi, a nawet o probabilistyce gadacie ;p
Jak już porównujesz do siebie dwie pamięci reszta podzespołów powinna być taka sama, tak samo ustawiona itd. To nie my powinniśmy Ci to tłumaczyć bo skoro zdecydowałeś się przeprowadzić i opublikować testy powinieneś to chyba wiedzieć? Jaki jest sens testować dwie pamięci na różnych szynach jeśli nawet nie umiesz wytłumaczyć dlaczego wtedy ich przepustowości są różne a dlaczego na tej samej są takie same?
Czegoś?Problem jaki napotkałeś to brak wiedzy na temat a nie trefne pamięci/ kiepska firma. Testujesz pamięci 1066MHz na systemie ustawionym pod 800MHz i chcesz różnicę zauważyć? Aż dziwne, że 1066MHz nie wypadły gorzej bo powinny. Z drugiej strony dlaczego miałyby wypaść gorzej skoro nie przeprowadziłeś żadnego "konkretnego" testu? Testy w grach ( crysis ?? ) oraz przepustowość w Sandrze... wiedz, że te "testy" nic nie mówią o realnej szybkośći... rar, kodowanie etc. To trzeba było sprawdzić. Skoro uczysz się z naszych komentarzy jaki ma sens ta recenzja?
DDR2 800Mhz vs 1066Mhz
Zawodnicy testowi:
Geil 800
Kingston 1066
Testy syntetyczne:
- 3DMark: Niestety brak różnic.
- Crysis: Tzw "pamięciożerna gra" :). Różnica 1FPS.
- FEAR: Różnic brak.
Wnioski?
Brak bo wszystko może być marginesem błędu. Co by nim nie było gdyby pamięci były testowane jak trzeba.
Testowanie w Sandrze
Pamięć 1: 8X800 to 6,4GHz mamy 6,44GHz
Pamięć 2: 8x1066 to 8GHz mamy 6,56GHz
Pytanie: Czemu tak mało
Odpowiedź: Nie wiadomo, pewnie coś źle z komputerem.
Czas na podkręcenie procka.
Proc na 3,2GHz. Szyna w końcu odpowiednia dla szybszych pamięci.
Pamięć 2:8x1066 ( tym razem na serio ) to 8GHz, otrzymujemy 7.43?
Wnioski?
Różnica niewielka i często niezauważalna. Faktycznie jest tak nawet przy poprawnie przeprowadzonych testach ciężko ją rzeczywiście ( nie w testach ) wychwycić. Niestety testy robi się po to aby ja wychwycić...
Pozdro