W tej chwili jest 19. ludzi na orbicie Ziemi. To nowy rekord

Wciąż żyjemy w czasach, gdy pozornie małe osiągnięcia w załogowej eksploracji kosmosu traktowane są jako rekordy, o których warto głośno mówić. I tak będzie pewnie jeszcze długo, bo eksploracja kosmosu to coś co szybko nam się nie znudzi. Dziś, 63 lata po locie pierwszego człowieka w kosmos, mamy na orbicie Ziemi dwie stacje kosmiczne (zaawansowaną wiekiem Międzynarodową Stację Kosmiczną oraz chińską Tiangong), a także samodzielny pojazd SpaceX z misją Polaris Dawn, której załoga właśnie zrealizowała pierwszy w historii prywatny spacer kosmiczny.

Rekordowe 19 osób na orbicie Ziemi

Liczba osób, które wchodzą w skład tych wszystkich misji, daje nowy rekord. To 19. ludzi na orbicie Ziemi, co przebija ubiegłoroczny rekord 17. osób. Tym razem grupę astronautów, kosmonautów i tajkonautów tworzą:

• (2) Oleg Kononenko i Mikołaj Czub (Rosja), którzy dotarli na ISS jeszcze w październiku 2023 r. na pokładzie kapsuły Sojuz MS-24,
• (4) Matthew Dominick, Michael Barratt, Jeanette Epps (USA) oraz Aleksander Grebenkin (Rosja), czyli SpaceX Crew-8, która jest na ISS od wiosny 2024 r.,
• (1) Tracy Caldwell-Dyson (USA), załoga, która wiosną 2024 r. przyleciała na ISS na pokładzie Sojuza MS-25,
• (3) Li Cong, Li Guangsu oraz Ye Guangfu (Chiny), czyli załoga misji Shenzhou 18 na stacji Tiangong, obecna na stacji od wiosny 2024 r.,
• (2) Barry Wilmore oraz Suni Williams (USA) na pokładzie ISS, którzy zmuszeni zostali do pozostania na pokładzie ISS do lutego 2025 r. ze względu na problemy z kapsułą Starliner,
• (4) Jared Isaacman, Scott Poteet, Sarah Gillis oraz Anna Menon (USA), załoga prywatnej misji Polaris Dawn,
• (3) Aleksiej Owiczinin, Iwan Wagner (Rosja) oraz Donald Petit (USA), załoga kapsuły Sojuz MS-26, która dotarła na ISS i stanie się regularną załogą na najbliższe pół roku.

Czy na orbicie Ziemi mogłoby znaleźć się więcej osób?

Gdyby teraz na stacji Tiangong Chiny dokonywały zmiany załóg na zakładkę to ten rekord mógłby być jeszcze bardziej wyśrubowany - do 22 osób. Istotne jest tu też sformułowanie na orbicie, bo gdyby uwzględnić liczbę osób, które znalazły się w kosmosie w danej chwili, czyli dodając liczebność załóg lotów suborbitalnych (krótkotrwałych) to już w maju 2023 r., a potem w styczniu 2024 r. było ich 20, w tym szóstka na pokładzie VSS Unity Virgin Galactic. Jednakże z perspektywy załogowej i naukowej eksploracji kosmosu istotniejsze są misje polegające na orbitowaniu wokół planety lub lotach poza Ziemię.

Nikt jednak nie planuje dziś lotów z myślą o rekordach, jednak można założyć, że prędzej niż później usłyszymy o jeszcze większej liczbie ludzi na orbicie Ziemi. A gdyby ambitne, niemal fantastyczne, plany Elona Muska i SpaceX dotyczące Marsa udało się zrealizować, nie mówiąc już o prawdopodobnie realnej wizji budowy bazy księżycowe, to te rekordy posypią się jak z rękawa. I nie będą to już tylko ludzie na orbicie Ziemi.

Jedenaście osób na pokładzie ISS. Tak było w styczniu 2024 r., gdy do stacji, na której znajdowała się siedmioosobowa Ekspedycja 70, dotarła czterosobowa załoga misji Axiom Ax-3. (fot: NASA/Axiom)

Rekordowa grupa 19. ludzi w kosmosie niedługo się skurczy, bo misja Polaris Dawn niedługo wraca na Ziemię, a także załoga Crew-8 oraz kapsuła Soyuz-MS25, która zabierze na Ziemię trzy osoby. Dotrą na stację za to dwie osoby w kapsule Crew-9 (liczebność załogi tej zmniejszono, bo kapsuła za pół roku zabierze na Ziemię pechowych astronautów ze Starlinera). I tak liczba ludzi na orbicie wyniesie 10 osób. Przez pewien czas może być ich nawet tylko 7 na ISS, bo załoga Shenzhou 18 i jej następcy z misji Shenzhou 19 nie muszą spotkać się na orbicie.

Jednoczesna liczba ludzi na orbicie z historycznej perspektywy

Pierwsze lata załogowej eksploracji kosmosu to sukcesy Związku Radzieckiego. Rosjanie wysłali pierwszego człowieka w kosmos, a w 1965 r. Aleksiej Leonow i Paweł Beljajew stanowili pierwszą dwuosobową załogę na pokładzie kapsuły Woschod 2. Warto tu wspomnieć, że Leonov jako pierwszy spacerował w kosmosie i do czasu misji Polaris Dawn tylko załogi wysyłane przez agencje kosmiczne tego dokonywały.

Potem nadeszła era sukcesów amerykańskich. Na Księżyc latały kapsuły Apollo z trzyosobową załoga. Po zakończeniu programu księżycowego w 1973 r. pierwsza (i jedyna całkowicie amerykańska w historii) stacja kosmiczna Skylab przyjęła również trzyosobową załogę (misja Skylab 2, pierwsza z trzech).

Załoga Skylab 2, pierwszej regularnej załogi stacji kosmicznej - Joseph P. Kerwin, Charles Conrad Jr. oraz Paul J. Weitz. (fot: NASA)

Skylab był krótkotrwałym przedsięwzięciem, sposobem na wykorzystanie zasobów jakie pozostały po skróconym programie Apollo. Po jego zakończeniu hegemonię na orbicie, jeśli można tak to określić, znowu przejęli Rosjanie. Stacje Salut stanowiły przetarcie przed budową większego MIRa, który rozpoczął pracę w 1986 r. Najpierw załogi Salutów były dwuosobowe, potem trzyosobowe, bywała na nich także czwórka kosmonautów. Na stacji MIR przebywało regularnie sześć osób, a czasem gdy do stacji dokował wahadłowiec ta liczba rosła - w 1995 r. było to 13 osób.

Wahadłowce zabierały na orbitę również liczne załogi, pierwszy testowy lot miał tylko dwójkę pilotów, ale regularne misje zwykle zabierały siedem osób. Dwa razy zdarzyło się, że na pokładzie wahadłowca było również ośmiu astronautów.

Załoga misji wahadłowca STS-61A. Jedynej, która w 1985 r. liczyła podczas startu i lądowania osiem osób. (fot: NASA)

Rekord 13 osób na orbicie Ziemi wyrównany został w 2009 r. gdy na wahadłowiec Discovery zadokował do ISS. Potem trzeba było trochę poczekać na przebicie tej liczby ludzi, a nastąpiło to w 2021 r. Wtedy to na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej było 10 osób, a czwórka orbitowała wokół Ziemi na pokładzie kapsuły SpaceX w trakcie misji Inspiration4.

Źródło: Space.com, inf. własna