Ministerstwo Finansów wycofuje e-Deklaracje. Co powinien zrobić podatnik rozliczający się przez Internet?

Aplikacja e-Deklaracje od wielu lat pomagała milionom podatników wyspowiadać się przed Urzędem Skarbowym. Jej niepisanym świętem był 30 kwietnia. Tradycyjnie otrzymywała wtedy rekordowe ilości zaproszeń na komputery osobiste. Do czasu, aż wyrosła jej olbrzymia konkurencja w postaci e-Urzędu Skarbowego.

Początkiem końca popularności desktopowych e-Deklaracji było upowszechnianie się Profilu Zaufanego. Nowe możliwości weryfikacji tożsamości zaczęły zachęcać internetowych petentów skarbówek do webowej usługi Ministerstwa Finansów. Aplikacja e-Urząd Skarbowy jest zdecydowanie prostsza w obsłudze i do jej użycia wystarczy telefon z dostępem do Internetu. Trzeba uruchomić przeglądarkę, zalogować się przy użyciu Profilu Zaufanego, zatwierdzić złożenie deklaracji podatkowej i zrobione.

Mimo to aplikacja e-Delaracje nadal ma pewne grono odbiorców. Złożenie zeznania podatkowego przy jej pomocy nie wymaga posiadania Profilu Zaufanego. Niektórzy uczciwie płacący podatki czasem nie chcą go zakładać. W przyszłym roku albo zmienią zdanie, albo zrezygnują z rozliczania się z US przez Internet.

Kiedy aplikacja e-Deklaracje przestanie działać?

Głównym problemem towarzyszącym zamknięciu aplikacji e-Deklaracje może być jednak tryb, w jakim Ministerstwo Finansów zamierza ją wygaszać. Informacja na ten temat została opublikowana 16 lipca 2021 roku na Twitterze:

Stosowny komunikat można znaleźć także na stronie ministerstwa.  Wynika z niego, że 1 stycznia 2022 roku aplikacja e-Deklaracje nie tylko zaczynie być wygaszana. W tym samym momencie, w którym następuje wycofanie aplikacji jako rozwiązania dostępnego nowym użytkownikom, usuwane jest wsparcie techniczne, a dostęp do swoich danych stracą wszyscy, którzy z aplikacji korzystali w ostatnich latach.

Czego może spodziewać się rozliczający się przez Internet podatnik?

Przy zapowiadanym trybie dezaktywacji usługi praktycznie każdy, kto w latach 2018 – 2021 złożył przy jej pomocy zeznanie podatkowe (za lata 2017 – 2020) może zmierzyć się z problemem braku urzędowych potwierdzeń swoich rozliczeń z Urzędem Skarbowym.

Składając zeznanie podatkowe, musimy otrzymać potwierdzenie, że odpowiedni urząd przyjął od nas taki dokument. Jest to tzw. UPO, czyli Urzędowe Poświadczenie Odbioru. To na podatniku ciąży obowiązek jego archiwizacji przez kolejnych 5 lat, ale aplikacja e-Deklaracje wydaje je w specyficzny sposób.

W przypadku zeznań podatkowych składanych przez Internet UPO jest generowane przez system informatyczny w momencie, kiedy otrzymuje on dane, które może uznać za skutecznie złożoną deklarację podatkową. Użytkownik aplikacji e-Deklaracje otrzymuje  UPO razem ze zmianą statusu złożonych dokumentów. Wszystkie komunikaty, jakie są z tym procesem związane, znajdują się tylko w aplikacji.

Nie istnieje rozwiązanie, które UPO przesyła dodatkowo pocztą elektroniczną lub archiwizuje automatycznie we wskazanym przez użytkownika miejscu. Na dodatek od momentu wybrania przycisku wyślij do otrzymania UPO, mija od kilkudziesięciu sekund do kilkunastu godzin.

Jeśli po przesłaniu zeznania podatkowego nie zajrzeliśmy do aplikacji ponownie i nie pobraliśmy UPO ręcznie, system e-Deklaracje może być jedynym miejscem, w którym mamy do niego dostęp. Tymczasem, wyparuje on już za niespełna pół roku, a Ministerstwo Finansów uznało, że wystarczającym komunikatem jest post na Twitterze i zakamary jego strony internetowej.

Jak pobrać UPO z aplikacji e-Deklaracje?

W styczniu 2022 roku osoby fizyczne muszą móc przedstawić UPO delaracji podatkowych składanych w latach 2018 - 2021 (za lata podatkowe 2017 - 2020). Dlatego do końca tego roku każdy, kto korzystał w tym czasie z systemu e-Deklaracje powinien sprawdzić, czy swoje UPO z tego czasu posiada.

Jeśli któregoś nam brakuje, ale mamy zainstalowaną aplikację e-Deklaracje, możemy ją uruchomić i wybrać zakładkę Moje Rozliczenia.

W prawym górnym rogu okna, które zostanie uruchomione, trzeba wybrać interesujący nas rok złożenia deklaracji i wyświetlić kartę wysłane – przyjęte.

Widoczne są tutaj wszystkie dane naszego zeznania podatkowego. Żeby pobrać potwierdzenie jego złożenia, należy wybrać Pokaż UPO.

Pojawia się ono jako dokument PDF, który można zapisać w wybranej lokalizacji komputera osobistego lub na dysku zewnętrznym.

Co zrobić, jeśli nie mamy UPO i odnistalowaliśmy aplikacje e-Deklaracje?

Jeśli w ostatnich 4 latach przestaliśmy korzystać z aplikacji e-Deklaracje, jej ponowne pobranie może niewiele pomóc. Otrzymamy ją razem z aktualizacją i poszukiwanych UPO sprzed kilku lat możemy w niej nie zobaczyć. W takiej sytuacji  mamy trzy wyjścia:

• Aplikacja e-Urząd Skarbowy - zazwyczaj przydatna w przypadku UPO z ostatnich 3 lat
• Wsparcie techniczne systemu e-Deklaracje - rozwiązanie dostępne tylko do końca 2021 r.
• Kontakt z Urzędem Skarbowym - sposób pewny, ale płatny

Aplikacja e-Urząd Skarbowy

Warto ją sprawdzić, ponieważ większość podatników znajdzie tam do pobrania UPO deklaracji składanych od 2019 roku. Obecność tych z lat wcześniejszych zależy od tego, jak długo posługujemy się profilem zaufanym i jak deklaracje składali nasi pracodawcy. 

Jeśli jakiegoś z poszukiwanych dokumentów brakuje, możemy poprosić wsparcie techniczne o pomoc w jego odzyskaniu na podstawie widocznego w systemie numeru referencyjnego deklaracji. Wysłanie zapytania o starszą deklarację lub taką, którego numeru referencyjnego nie znamy, też ma sens, ale odpowiedź może być różna.

Wsparcie techniczne systemu e-Deklaracje

Do 31 grudnia 2021 roku dostępne jest także wsparcie systemu e-Deklaracje, które może być najlepszym pomysłem w przypadku najstarszych deklaracji. Po aktualizacjach, które usuwały historię rozliczeń, wystarczyła interwencja supportu, żeby odpowiednie dane znalazły się ponownie na naszym profilu. Warto więc z tego sposobu skorzystać w przypadku, kiedy e-Urząd w niczym nam nie pomoże.

Potwierdzenie złożenia deklaracji przez Urząd Skarbowy

Alternatywa ta jest najmniej wygodna, ale zadziała zawsze, jeśli zeznanie podatkowe złożyliśmy. Każdy podatnik może wystąpić do Urzędu Skarbowego z prośbą o ponowne potwierdzenie w jaki sposób i kiedy deklarację przedstawił. Otrzymamy wtedy kopię kompletu dokumentów, które zostały przy tej okazji wymienione, w tym UPO. Niestety, wymaga to indywidualnego kontaktu z urzędem oraz wniesienia opłaty skarbowej.

Dlaczego sposób wycofania aplikacji e-Deklaracje jest nietypowy?

System e-Deklaracje to skomplikowane rozwiązanie informatyczne, ale nie jedyne na świecie. Wprowadzane zmiany to zwykła migracja użytkowników starego systemu e-Deklaracje do systemu e-Urząd Skarbowy. Podobne procesy od lat realizuje wielu usługodawców, ale nikt nie robi tego w tak tajemniczy dla użytkownika sposób.

Dobrym przykładem mogą być systemy bankowości internetowej, których transfer potrafi trwać całą dekadę. W pierwszej kolejności nowy klient nie dostaje możliwości korzystania ze starego systemu.  Dopiero wtedy opornym na przeprowadzkę użytkownikom przez wiele miesięcy ogranicza się funkcjonalności. Komunikat na ten temat pojawia się w przy okazji każdego kontaktu z bankiem.

W przypadku aplikacji e-Deklaracje tak nie będzie. Od lutego do kwietnia 2022 roku część jej użytkowników zorientuje się, że ktoś zabrał im coś, co znali i lubili. Na dzień dzisiejszy w aplikacji nie pojawia się nawet informacja o jej planowanej dezaktywacji. Ministerstwo Finansów woli Twittera.